PM Kusum Yojana : प्रधानमंत्री किसान ऊर्जा सुरक्षा (Pradhan Mantri Kisan Urja Suraksha) आणि उत्थान महाभियान (Utthan Mahabhiyan), ज्याला पीएम-कुसुम योजना (PM-Kusum Yojana) म्हणून ओळखले जाते.
ही केंद्र सरकारची शेतकऱ्यांचे (farmers) उत्पन्न वाढवण्यासाठी आणि सिंचनासाठी एक योजना आहे. कृषी क्षेत्राला डिझेलमुक्त करण्यासाठी सुरू करण्यात आली आहे . शेतकऱ्यांचे उत्पन्न दुप्पट करणे आणि सिंचनाचे स्रोत उपलब्ध करून देण्याच्या उद्देशाने प्रधानमंत्री किसान ऊर्जा सुरक्षा आणि उत्थान महाभियान सुरू करण्यात आले.
पीएम-कुसुम योजनेला मार्च 2019 मध्ये अंतिम मंजुरी मिळाली आणि जुलै 2019 मध्ये मार्गदर्शक तत्त्वे तयार करण्यात आली. नवीन आणि अक्षय ऊर्जा मंत्रालयाने (MNRE) ही योजना देशभरात सौर पंप आणि इतर अक्षय ऊर्जा संयंत्रांच्या स्थापनेसाठी सुरू केली होती.
ही योजना तीन भागांमध्ये विभागली आहे. अनेक बनावट वेबसाइट्स अर्जदारांना किंवा शेतकऱ्यांना प्रधानमंत्री-कुसुम योजनेच्या नावाने अर्ज भरून पंपाच्या किमतीसह नोंदणी शुल्क भरण्यास सांगत असल्याचे नवीन आणि नवीकरणीय ऊर्जा मंत्रालयाच्या निदर्शनास आले आहे.
या बनावट वेबसाइट्स शेतकऱ्यांना ऑनलाइन पैसे भरण्यास सांगत आहेत. यापैकी काही बनावट वेबसाइट्स *.org, *.in, *.com या डोमेन नावाखाली नोंदणीकृत आहेत जसे की www.kusumyojanaonline.in.net, www.pmkisankusumyojana.co.in, www.onlinekusamyojana.org.in, www.pmkisankusumyojana . com आणि इतर अनेक वेबसाइट्स त्यामुळे, प्रधानमंत्री-कुसुम योजनेसाठी अर्ज करणार्‍या सर्व शेतकर्‍यांना सूचित करण्यात येते की त्यांनी फसव्या वेबसाइट्सना भेट देऊ नये आणि ऑनलाइन पेमेंट करू नये.
राज्य सरकारच्या विविध विभागांकडून प्रधानमंत्री-कुसुम योजना राबविण्यात येत आहे. योजनेबद्दल अधिक माहितीसाठी नवीन आणि नवीकरणीय ऊर्जा मंत्रालय (MNRE) (Solar Pump) च्या अधिकृत वेबसाइटला भेट द्या www.mnre.gov.in किंवा टोल फ्री नंबर 1800-180-3333 डायल करा
पीएम कुसुम योजनेचे फायदे
त्यातून शेतकऱ्यांना जोखीममुक्त उत्पन्न मिळते शेतकऱ्यांचा कृषी वीज अनुदानाचा बोजा कमी होतो अखंड वीज पुरवठा प्रदान करते तसेच शेतीतील कार्बन फूटप्रिंट कमी होण्यास मदत होते.
पीएम कुसुम योजनेसाठी अर्ज कसा करावा?
पीएम कुसुम योजनेसाठी अर्ज करण्यासाठी किंवा नोंदणी करण्यासाठी, शेतकऱ्यांना अधिकृत वेबसाइट – mnre.gov.in ला भेट द्यावी लागेल. अर्ज भरल्यानंतर, तुम्हाला आवश्यक तपशील जसे की आधार कार्ड, जमिनीची कागदपत्रे, एक घोषणापत्र, बँक खाते पासबुक इ. प्रदान करणे आवश्यक आहे.
अर्ज आणि कागदपत्रे मंजूर झाल्यानंतर, तुमची PM कुसुम योजना अंतर्गत नोंदणी केली जाईल. पाणीटंचाईच्या समस्येवर मात करण्यासाठी शेतीवरील खर्च कमी करण्यासाठी शेतकऱ्यांना सौरपंप दिले जाणार आहेत.
पीएम कुसुम योजनेच्या माध्यमातून शेतकऱ्यांना अनुदानावर 5 एचपी क्षमतेचे पंप दिले जातील. पहिल्या टप्प्यात एकूण 15 सौरऊर्जेवर आधारित सौर पंप उपलब्ध करून दिले जाणार आहेत.
पंतप्रधान कुसुम योजनेचा उद्देश
ज्या भागात सिंचनाची गरज जास्त आहे, तेथे शेतकऱ्यांना डिझेल आणि विजेवर अतिरिक्त खर्च करावा लागतो. या प्रकरणात, उत्पादन खर्च वाढतो. पिकाचा खर्च कमी करण्यासाठी केंद्र सरकारने पीएम कुसुम योजना सुरू केली.
याअंतर्गत शेतकऱ्यांना सौरपंप दिले जाणार आहेत. शेतकरी त्यांच्या जमिनीवर सौरऊर्जेवर आधारित सौरपंप बसवू शकतील. अतिरिक्त वीज ग्रीडला विकूनही शेतकरी कमाई करू शकतात. या पंपांद्वारे डिझेल आणि विजेशिवाय शेतातही सिंचन करता येते.
सौर पंपावर अनुदान
बाजारात सौरऊर्जा पंपाची किंमत सुमारे 3 लाख रुपये असेल, तर केंद्र आणि राज्य सरकार 2 लाख अनुदान देईल, तर शेतकऱ्यांना 94764 रुपये द्यावे लागतील. योजनेत नोंदणी करण्यासाठी त्यांना प्रथम बँक ड्राफ्ट सादर करावा लागेल.
कृषी अधिकाऱ्यांच्या म्हणण्यानुसार, झाशीसाठी 15 सौर पंप दिले जाणार आहेत. यासाठी शेतकऱ्यांना पीएम कुसुम योजनेत नोंदणी करावी लागणार असली तरी अद्याप शेतकऱ्यांना सौरपंप मिळालेला नाही.