Colourful Cauliflower : भारतात गेल्या काही वर्षांपासून तरकारी किंवा भाजीपाला पिकांची (Vegetable Crop) मोठ्या प्रमाणात शेती (Farming) केली जाऊ लागली आहे. तरकारी पिकांची शेती (Agriculture) शेतकऱ्यांसाठी (Farmer) विशेष फायद्याचा सौदा सिद्ध होत आहे.
मित्रांनो भाजीपाला लागवडीत (Vegetable Farming) कमी खर्चात आणि कमी दिवसात अधिक उत्पन्न मिळत असल्याने शेतकरी बांधव देखील आता भाजीपाला शेतीकडे वळले आहेत.
मित्रांनो शेतकरी बांधव आता फक्त देशी भाजीपाला पिकांची लागवड करत नसून विदेशी भाजीपाला पिकांची देखील शेती करत असल्याचे चित्र आहे. विदेशी भाजीपाला शेतीतून शेतकऱ्यांना बक्कळ पैसा मिळत आहे.
त्यामध्ये कलरफुल फुलकोबीचा देखील समावेश आहे. कलरफुल फुलकोबी मध्ये साधारण फुलकोबी पेक्षा अधिक पोषक घटक असल्याचा दावा केला जात असल्याने बाजारात या फुलकोबीला इतर फुलकोबीपेक्षा अधिक मागणी आहे. शिवाय याला बाजारात इतर फुलकोबी पेक्षा अधिक बाजार भाव देखील मिळतं आहे.
आता आपल्या देशात पिवळी लाल तसेच हिरवी फुलकोबी मोठ्या प्रमाणात उत्पादित केली जात आहे. यामुळे शेतकऱ्यांना विशेष फायदा देखील होत आहे शिवाय या रंगीबिरंगी फुलकोबीला (Colourful Cauliflower Farming) बाजारात मोठी मागणी आहे.
अशा परिस्थितीत आज आपण कलरफुल फुलकोबी कशा पद्धतीने उत्पादित केली जाऊ शकते आणि याची काढणी केल्यानंतर शेतकऱ्यांना कसा फायदा होऊ शकतो याविषयी सविस्तर जाणून घेण्याचा एक प्रयत्न करणार आहोत.
रंगीत फुलकोबी लागवड
भारतातील अनेक शेतकरी रंगीबेरंगी फुलकोबी पिकांची लागवड करत आहेत. विशेषत: बिहार, झारखंड, छत्तीसगड आणि महाराष्ट्रात शेतकर्‍यांना रंगीत फुलकोबीच्या लागवडीचे खूप चांगले परिणाम मिळाले आहेत.
आम्ही तुम्हाला सांगू इच्छितो की रंगीत फुलकोबीची सप्टेंबर ते ऑक्टोबर या कालावधीत रोपवाटिका तयार केली जाते आणि 20 ते 30 दिवसात पुनर्लावणी केली जाते. रंगीत फुलकोबीमध्ये पिवळ्या रंगाच्या फुलकोबीला कॅरोटेना, गुलाबी रंगाच्या फुलकोबीला अलेंटिला आणि हिरव्या रंगाच्या फुलकोबीला ब्रोकोली म्हणतात.
माती आणि हवामान
रंगीत फुलकोबी लागवड करण्यापूर्वी माती परीक्षण आणि हवामानाची काळजी घ्यावी. कृषी तज्ज्ञांच्या मते, रंगीत फुलकोबीच्या चांगल्या उत्पादनासाठी तापमान 20-25 अंश सेल्सिअस असावे. त्याच वेळी, सेंद्रिय पद्धतीने पेरणीसाठी शेत तयार करा, जेणेकरून जमिनीतील सूक्ष्मजंतूंची संख्या अबाधित राहील. जमिनीचे pH मूल्य 5.5 ते 6.5 असावे हे लक्षात ठेवा. त्यासाठी पाण्याचा निचरा करून सेंद्रिय पदार्थ असलेले वर्मी कंपोस्टही वापरता येते.
रंगीत फुलकोबी पेरणी
सर्वप्रथम, रंगीत फुलकोबीच्या लागवडीसाठी रोपवाटिका तयार केली जाते. यासाठी एक हेक्टर क्षेत्रानुसार 200 ते 250 ग्रॅम बियाणे पेरले जाते, ज्यापासून 25 ते 30 दिवसांत रोपे तयार होतात. ही रोपे ओळ पद्धतीने बेड तयार करून सप्टेंबरच्या अखेरीपासून ऑक्टोबरपर्यंत शेतात लावली जातात. या दरम्यान, ओळ ते ओळ 60 सें.मी. आणि रोप ते रोप यांच्यामध्ये 45 सेमी अंतर ठेवावे. शेतात रोपे लावल्यानंतर हलके सिंचन केले जाते, जेणेकरून जमिनीतील ओलावा टिकून राहील.
पिकाची काळजी कशी घ्यावी
अर्थात रंगीबेरंगी फुलकोबी ही विदेशी भाजी असली तरी रासायनिक खतांऐवजी सेंद्रिय खताचा वापर केल्यास अधिक फायदा होतो. त्याच्या लागवडीसाठी, शेणाच्या कुजलेल्या खतासह, गांडूळ खत,
वर्मीवॉश आणि जीवामृत यांसारख्या जैव खते देखील वापरता येतात.
चांगल्या उत्पादनासाठी शेत तयार करताना आणि लागवडीनंतर 20 दिवसांनी पोषण व्यवस्थापन केले जाते.
रंगीत फुलकोबीच्या चांगल्या वाढीसाठी दर 10-15 दिवसांच्या अंतराने पाणी देण्याची शिफारस केली जाते.
रंगीत फुलकोबीमध्ये तणनियंत्रणासाठी खुरपणी करत राहावे. तसेच कीटक आणि रोगांवर लक्ष ठेवणे अनिवार्य आहे.
रंगीत फुलकोबीचे उत्पादन
एका अंदाजानुसार, रंगीत फुलकोबी रोपे लावल्यानंतर 100 ते 110 दिवसात काढणीसाठी तयार होतात, त्यानंतर 200-300 क्विंटल रंगीत फुलकोबी उत्पादन मिळते. या लागवडीसाठी सुमारे 1.5 ते 2 लाख रुपये खर्च येऊ शकतो, त्यानंतर तुम्हाला 8 ते 10 लाखांचा नफा सहज मिळू शकतो.