Successful Farmer: मित्रांनो भारत हा कृषिप्रधान देश (Agriculture Country) आहे. आपल्या देशातील सुमारे 75 टक्के लोकसंख्या ही शेतीवर (Farming) आधारित आहे. वेगवेगळ्या प्रदेशानुसार येथे विविध प्रकारची शेती केली जाते.
पंजाबबद्दल बोलायचे झाले तर, पंजाबमध्ये गव्हाची लागवड सर्वाधिक आहे, पंजाबमध्ये उत्पादित होणारा गहू देशात तसेच जगातील अनेक देशांमध्ये पाठविला जातो. आज आपण पंजाबमधील एका शेतकऱ्याबद्दल (Farmer) बोलणार आहोत.
ज्याने आपली पारंपारिक शेती सोडून मशरूमची शेती (Mushroom Farming) करण्याचा निर्णय घेतला आणि त्यासाठी त्याने खूप संघर्षही केला आणि आजच्या काळात तो “मशरूम किंग” म्हणून प्रसिद्ध झाला आहे. चला तर मग जाणून घेऊया त्या शेतकऱ्याची आणि त्याच्या मशरूमच्या लागवडीशी संबंधित सर्व माहिती.
कोण आहे हा अवलिया शेतकरी?
आम्ही ज्या व्यक्तीबद्दल बोलतोय, ते मूळचे पंजाबचे (Panjab) असलेले संजीव सिंग. त्यांचे वय सुमारे 54 वर्षे आहे. ते आजच्या काळात मशरूमची लागवड करतात, तसेच पंजाबमध्ये त्यांना ‘मशरूम किंग’ म्हणून ओळखले जाते. ते पंजाबमधील पहिले मशरूम उत्पादक आहेत, ज्यांनी वयाच्या अवघ्या 25 व्या वर्षी मशरूमची लागवड करण्याचा निर्णय घेतला होता.
मशरूम लागवडीची कल्पना कशी सुचली?
शेतकरी संजीव सिंग यांना दूरदर्शनवर प्रसारित होणाऱ्या ‘मेरा पिंड मेरा किसान’ या शोमधून प्रेरणा मिळाली. वयाच्या 25 व्या वर्षी महाविद्यालयात असताना त्यांनी शेतीची आवड असल्याने पंजाब कृषी विद्यापीठात प्रवेश घेतला.
मशरूमची लागवड सुरू केली
पंजाब कृषी विद्यापीठात मशरूम लागवडीचे कौशल्य आत्मसात केलेले शेतकरी संजीव सिंग यांनी मशरूमबद्दल बरीच माहिती घेतली. जेव्हा त्याला मशरूमशी संबंधित सर्व प्रकारची माहिती मिळाली तेव्हा त्याने गोण्यांमध्ये लटकवून मशरूम वाढवण्याचा प्रयत्न केला.
हे पीक तयार करण्यासाठी मातीची नाही तर सेंद्रिय खताची गरज असल्याचे त्यांनी सांगितले. त्यांनी आपले संपूर्ण आयुष्य मशरूमच्या लागवडीसाठी वाहून घेतले आहे. सुरुवातीच्या काळात त्यांना खूप संघर्ष करावा लागला, पण हळूहळू त्यांना प्रत्येक पैलूची जाणीव झाली आणि काम सोपे होऊ लागले.
8 वर्षांनंतर यश
संजीव सिंह यांनी पंजाबमध्ये पहिल्यांदा मशरूमची लागवड सुरू केली, त्यावेळी त्याची मागणी नगण्य होती, त्यामुळे त्यांना बाजारपेठ स्थापन करण्यात अनेक अडचणींना सामोरे जावे लागले. असे असतानाही त्यांनी तब्बल आठ वर्षे उच्च दर्जाच्या मशरूमची लागवड सुरू ठेवली. त्याचबरोबर मशरूमसाठी स्थिर बाजारपेठ निर्माण करण्यासाठी त्यांनी धडपड सुरू केली. 8 वर्षांनंतर, त्याला या क्षेत्रात यश आले, त्यानंतर तो पूर्णपणे मशरूमच्या लागवडीत गुंतला.
चांगली रक्कम कमावते
पंजाबमध्ये पहिल्यांदा मशरूमची लागवड सुरू करणारे शेतकरी संजीव सिंग यांनी दीर्घकाळ विशेष प्रयत्न करून मशरूमची लागवड यशस्वी केली आहे. 8 वर्षांनंतर, तो मशरूमच्या लागवडीत पूर्णपणे बुडतो. आजच्या काळात ते महिन्याला चांगली कमाई करत आहेत. आजच्या काळात मशरूम शेतीतुन वर्षाला 1 कोटी ते दीड कोटी कमावत असल्याचं त्यांनी सांगितलं.
लोकांसाठी प्रेरणा
आपल्या मेहनतीमुळे यश मिळवत, “मशरूम किंग” म्हणून प्रसिद्ध असलेल्या संजीव सिंग यांनी पंजाबमध्ये पहिल्यांदा मशरूमची लागवड सुरू करून स्वतःला एक नवीन ओळख दिली आहे. दूरदर्शनच्या एका खास कार्यक्रमातून शिकून त्यांनी लहान वयात ज्या पद्धतीने मशरूमची लागवड सुरू केली आणि खूप संघर्ष करून मोठी कामगिरीही केली, ते खरोखरच कौतुकास्पद आहे. खर्‍या अर्थाने विशिष्ट ध्येयासाठी कठोर परिश्रम केले तर एक दिवस यश नक्कीच मिळते हे त्यांनी सिद्ध केले आहे.