Farming Buisness Idea : शेतकरी (Farmer) शेतातून उत्पन्न काढण्यासाठी नवनवीन पिके घेत असतात, मात्र अशा पिकांबद्दल अपुरी माहिती व बाजार भावाविषयी (Market price) पूर्ण माहीत नसल्याने शेतकऱ्याला पिकाचा योग्य हमीभाव मिळत नाही.
त्यामुळे कमी खर्चात अधिक नफा मिळावा म्हणून शेतकरी बांधव आपल्या शेतात अनेक प्रकारची पिके घेतात. यापैकी एक म्हणजे मूग लागवड (Planting of green gram). कोणते शेतकरी त्यांच्या शेतात सर्वात जास्त पीक घेतात, कारण ही शेती कमी खर्चात आणि लवकर नफा देते.
या पिकाचे सर्वात महत्त्वाचे वैशिष्ट्य म्हणजे ते फार लवकर पिकते आणि तुम्हाला बाजारात जास्त भाव मिळतो. या शेतीमुळे देशातील बहुतांश शेतकरी आता आर्थिकदृष्ट्या मजबूत (Financially strong) होत आहेत.
आम्ही तुम्हाला सांगतो की, केवळ शेतकऱ्यांनाच मुगाचा फायदा होत नाही. मूग आरोग्यासाठी आणि शेतजमिनीसाठीही खूप फायदेशीर आहे. कारण मुगाची लागवड केल्याने जमिनीत प्रति हेक्टरी सुमारे २० ते ३० किलो नत्राची वाढ होते. नायट्रोजन हे मातीसाठी चांगले मानले जाते. वातावरणातील ७९ टक्के नायट्रोजन मातीला मिळते.
मुगाचे उत्पादन
तुमच्या माहितीसाठी आम्ही तुम्हाला सांगतो की दिवसेंदिवस मूग लागवडीचा ट्रेंड झपाट्याने वाढत आहे. कृषी विभागाच्या माहितीनुसार, गेल्या काही वर्षांत ४७ हजार शेतकऱ्यांनी ८७ हजार हेक्टरमध्ये मुगाची लागवड केली असून, त्यातून सुमारे ४४ हजार मेट्रिक टन उत्पादन झाले आहे.
पाहिलं तर मुगाच्या लागवडीतून शेतकरी बांधवांना ९० कोटींहून अधिक उत्पन्न मिळाले होते. ६० दिवसांत तयार होणारे मुगाचे पीक बाजारात विकले जात असून, यंदा एक लाख १० हजार हेक्टरवर मुगाची आवक अपेक्षित आहे. शेतातून गव्हाचे पीक कापले गेल्याने आता शेतकरी मोकळ्या शेतात मूग पेरायला लागले आहेत.
कृषी विभागाच्या मते, मूग पिकाच्या पेरणीसाठी २० एप्रिल ही सर्वात योग्य वेळ मानली जाते, परंतु काही प्रकरणांमध्ये शेतकरी ३० एप्रिलपर्यंत सहजपणे पेरणी करू शकतात.
मुगाच्या लागवडीत कमी खर्च व चांगला भाव
मूग लागवड ही शेतकरी बांधवांसाठी सर्वात स्वस्त शेती आहे. कारण कमी खर्चात ते पटकन तयार होते. एकूण 60 ते 65 दिवसांत ते पूर्णपणे पिकते. मूग पीक हे कडधान्य पीक आहे, ज्याला बाजारात सर्वाधिक मागणी आहे, कारण या पिकामध्ये २४ टक्के प्रथिनांचे प्रमाण आढळते. त्यामुळे बाजारात मूग पिकाचा भाव चांगला आहे. सध्या मुगाचा भाव 7500 रुपये प्रतिक्विंटलपेक्षा जास्त आहे.
मुगाच्या सुधारित जाती
तुम्हालाही याच्या लागवडीतून अधिक नफा मिळवायचा असेल, तर तुम्हाला त्याच्या सुधारित वाणांची माहिती असायला हवी, की कोणत्या जातीची लागवड करून तुम्ही जास्त नफा मिळवू शकता. मुगाच्या लागवडीतून अधिक नफा मिळविण्यासाठी या वाणांची पेरणी करा.
सुधारित जाती- PDM-139 (सम्राट), IPM-205-7 (विराट), IPM-410-3 (शिखा), MH-421
शेतीची तयारी व इतर कामे
मध्यम चिकणमाती आणि खोल काळी जमीन मूग लागवडीसाठी योग्य मानली जाते. याशिवाय शेतात बियाण्याचे प्रमाण हेक्टरी २५किलो असावे. अधिक उत्पादन मिळविण्यासाठी, शेतकऱ्यांनी त्यांच्या शेतात 20:40:20 नत्र: स्फुर: पोटॅश खते आणि खतांचा वापर करावा.
यासोबतच शेतकऱ्यांनी शेतातील तणनियंत्रणाकडेही अधिक लक्ष द्यावे. ते संरक्षित करण्यासाठी, तुम्हाला पेंडीमिथिलीन 30 EC शेतात लावावे लागेल. पेरणीनंतर लगेच आणि उगवणीपूर्वी किंवा इमिझाथा येथे 750 मिली प्रति हेक्टरी द्या.