Sovereign Gold Bond: दिवाळी सणाला अवघे काही दिवस उरले आहेत. साधारणपणे सणासुदीच्या काळात खर्च वाढतात आणि हे खर्च भागवण्यासाठी कर्ज घ्यावे लागते. अशा परिस्थितीत, बँकेत जाण्याऐवजी, इतर अनेक पर्याय उपलब्ध आहेत, जे तुमची गरज पूर्ण करू शकतात. यापैकी एक सार्वभौम गोल्ड बाँड (Sovereign Gold Bond) आहे. गोल्ड लोनप्रमाणेच (gold loan) तुम्ही याद्वारे 20,000 ते 20 लाख रुपयांपर्यंतचे कर्ज देखील घेऊ शकता.
सार्वभौम गोल्ड बाँड योजना –
सोने हा नेहमीच भारतीय लोकांचा आवडता राहिला आहे. गुंतवणुकीच्या पारंपरिक पद्धतींमध्येही त्याची गणना होते. विशेषत: हे अनिश्चित काळात सुरक्षित गुंतवणुकीच्या माध्यमांपैकी एक मानले जाते. याचे कारण असे आहे की, ते नेहमीच दीर्घकालीन नफा देते. तथापि, सोन्याचे दागिने आणि दागिने खरेदी करण्याशी संबंधित काही धोके आहेत, जसे की चोरीची भीती, लॉकरमध्ये ठेवण्याचे शुल्क इ. अशा परिस्थितीत सरकारी सार्वभौम सुवर्ण बाँड योजना अतिशय सुरक्षित आहे. सार्वभौम सुवर्ण बाँड हे एक प्रकारे भौतिक सोन्याचे स्वरूप आहे, ज्याची किंमत सरकारने आधीच निश्चित केली आहे.
हे बाँड रिझर्व्ह बँकेने (Reserve Bank) सरकारच्या वतीने जारी केले आहेत. हे बँका (लहान वित्त बँका आणि पेमेंट बँका वगळता), स्टॉक होल्डिंग कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया लिमिटेड (Stock Holding Corporation of India Limited), नामांकित पोस्ट ऑफिस (post office) आणि नॅशनल स्टॉक एक्स्चेंज ऑफ इंडिया लिमिटेड आणि बॉम्बे स्टॉक एक्सचेंज लिमिटेड सारख्या मान्यताप्राप्त स्टॉक एक्सचेंजमधून खरेदी केले जाऊ शकतात. सार्वभौम सुवर्ण बाँड योजनेअंतर्गत, कोणतीही व्यक्ती एक ग्रॅम सोने खरेदी करून गुंतवणूक सुरू करू शकते. कोणत्याही एका आर्थिक वर्षात सार्वभौम सुवर्ण बाँड योजनेत जास्तीत जास्त 4 किलो सोने खरेदी करता येते. अविभाजित हिंदू कुटुंबे आणि ट्रस्टसाठी ही मर्यादा 20 किलो इतकी निश्चित करण्यात आली आहे.
कर्ज सहज उपलब्ध आहे –
सोन्याच्या कर्जाप्रमाणेच गरजेच्या वेळी सार्वभौम गोल्ड बाँडद्वारेही कर्ज सहज घेता येते. विशेष बाब म्हणजे या पर्यायातून कर्ज घेणे हे वैयक्तिक कर्जापेक्षा स्वस्त तर आहेच, पण त्यासाठी फारशी काळजी करण्याचीही गरज नाही. याद्वारे कर्ज मिळविण्यासाठी, अशा गुंतवणूकदारांनी, ज्यांनी सरकारने जारी केलेले सार्वभौम सुवर्ण रोखे खरेदी केले आहेत, त्यांना संबंधित बँक किंवा NBFC मध्ये कर्जासाठी अर्ज करण्याचा अधिकार आहे. SGB वर कर्ज मिळविण्यासाठी, गुंतवणूकदाराचे डिमॅट खाते असणे आवश्यक आहे. 21 वर्षांपेक्षा जास्त वयाचा कोणताही नागरिक जो बाँड खरेदी करतो त्याला त्याच्यावर कर्ज मिळू शकते.
तुम्ही 20 ते 25 लाखांपर्यंत कर्ज घेऊ शकता –
खाजगी आणि सार्वजनिक क्षेत्रातील बँका कर्जाची रक्कम आपापल्या परीने ठरवतात. एकीकडे, स्टेट बँक ऑफ इंडिया सार्वभौम गोल्ड बाँडसाठी किमान 20,000 रुपये ते कमाल 20 लाख रुपये कर्ज देते. त्यामुळे काही बँकांमध्ये, ही मर्यादा किमान रु. 50,000 ते रु. 25 लाखांपर्यंत असते. काही बँकांमध्ये, याद्वारे तुम्ही तुमच्या गरजेनुसार लहान किंवा 10,000 रुपयांपर्यंतचे कर्ज देखील घेऊ शकता.
बँका वेगवेगळे व्याज आकारतात –
सार्वभौम गोल्ड बाँडवर कर्ज देणार्‍या बँकांमध्ये व्याजदर देखील भिन्न आहेत. कॅनरा बँकेसह काही बँका केवळ 8 टक्के व्याजदराने कर्ज देण्यास तयार आहेत. तर, स्टेट बँक ऑफ इंडिया (SBI) गोल्ड बॉण्ड्सवरील कर्जासाठी 9.70 टक्के व्याज आकारते. युनियन बँकेत कर्जाचा व्याजदर सुमारे 10 टक्के आहे. काही बँकांमध्ये तर व्याजदर 13 ते 15 टक्क्यांपर्यंत जातो.
या कर्जाची मुदत 2-3 वर्षे आहे –
गोल्ड बाँड्सवर दिलेल्या कर्जासाठी बँका स्वतःचे विहित प्रक्रिया शुल्क देखील आकारतात. या कर्जाचा कालावधी 24 महिने म्हणजे दोन किंवा 36 महिने म्हणजे तीन वर्षांचा असतो. यासाठी बँकेत एक फॉर्म भरावा लागेल आणि कर्ज घेण्यापूर्वी ग्राहकाने त्याचे डीमॅट खाते उघडणे आवश्यक आहे. भारतातील कोणताही नागरिक, ट्रस्ट, HUF, धर्मादाय संस्था आणि विद्यापीठ, ज्याने SGB मध्ये गुंतवणूक केली आहे ते कर्ज घेऊ शकतात.