Vitamin B12 Deficiency: जीवनसत्त्वे (vitamins) ही सेंद्रिय संयुगे आहेत ज्यांची लोकांना फार कमी प्रमाणात गरज असते. आपल्या शरीरात जीवनसत्त्वांचे उत्पादन नगण्य आहे. अशा परिस्थितीत त्याची कमतरता भरून काढण्यासाठी आपल्याला अन्नातून जीवनसत्त्वे घ्यावी लागतात.

निरोगी राहण्यासाठी माणसाला विविध प्रकारच्या जीवनसत्त्वांची गरज असते. वेगवेगळ्या प्रकारची जीवनसत्त्वे आपल्या शरीरात वेगवेगळी कार्ये करतात. शरीरात जीवनसत्त्वांच्या कमतरतेमुळे अनेक प्रकारच्या समस्यांना सामोरे जावे लागते.

कधीकधी शरीरातील जीवनसत्वाची कमतरता (vitamin deficiency) ओळखणे खूप कठीण होते कारण त्याची लक्षणे खूप उशीरा दिसायला लागतात. हे वेळेत शोधले नाही तर अनेक गंभीर समस्या उद्भवू शकतात. अशा स्थितीत तुमच्या शरीरातील छोट्या-छोट्या बदलांकडे दुर्लक्ष करू नका.

सर्व जीवनसत्त्वांप्रमाणे व्हिटॅमिन बी 12 देखील शरीरासाठी खूप महत्वाचे मानले जाते. हे जीवनसत्व केवळ लाल रक्तपेशी आणि डीएनएच्या निर्मितीसाठीच आवश्यक नाही, तर मेंदू आणि चेतापेशींच्या विकासातही महत्त्वाची भूमिका बजावते. व्हिटॅमिन बी 12 मांस, अंडी आणि दुग्धजन्य पदार्थांमध्ये आढळते.

शरीरात व्हिटॅमिन बी-12 च्या कमतरतेमुळे हृदय समस्या (heart problems), वंध्यत्व, थकवा, स्नायू कमकुवत होणे आणि मज्जासंस्थेशी संबंधित समस्या उद्भवू शकतात. यासोबतच शरीरात व्हिटॅमिन बी12 ची कमतरता (Vitamin B12 deficiency) असल्यास त्याची लक्षणेही जिभेवर दिसू लागतात.

व्हिटॅमिन बी 12 च्या कमतरतेची ही लक्षणे जिभेवर दिसतात –

वेबमेड या आरोग्य वेबसाइटनुसार, शरीरात व्हिटॅमिन बी 12 च्या कमतरतेमुळे लोकांना जिभेतील अल्सरच्या समस्येचा सामना (Dealing with the problem of tongue ulcers) करावा लागतो. अशा स्थितीत तुम्हाला जिभेवर किंवा हिरड्यांमध्ये अल्सर होऊ शकतो.

जिभेवर तयार होणारे व्रण सामान्यतः स्वतःच बरे होतात, परंतु जर तुम्हाला वेदना आणि जळजळ टाळायची असेल तर आंबट आणि अधिक मिरच्यांचे सेवन टाळा. यासाठी बाजारात अनेक प्रकारची औषधेही उपलब्ध आहेत, ज्यामुळे तुमचा त्रास कमी होऊ शकतो.

WebMed नुसार, जिभेवर फोड निर्माण होण्यासोबतच त्याचा जास्त स्निग्धता हे देखील व्हिटॅमिन B12 चे लक्षण आहे. जिभेमध्ये असलेल्या लहान कणांना पॅपिला (papilla) म्हणतात, परंतु शरीरात व्हिटॅमिन बी 12 च्या कमतरतेमुळे, हे दाणे पूर्णपणे गायब होतात आणि तुमची जीभ अगदी गुळगुळीत होते. पण जीभ गुळगुळीत असण्याचे कारण केवळ व्हिटॅमिन बी 12 ची कमतरता नाही तर काही वेळा तुमची जीभ संसर्ग आणि औषधांमुळे गुळगुळीत होऊ शकते.

व्हिटॅमिन बी 12 च्या कमतरतेची चिन्हे –

शरीरात व्हिटॅमिन बी 12 च्या कमतरतेची इतरही अनेक लक्षणे आहेत, चला जाणून घेऊया-

– शरीरात उर्जेची कमतरता
– स्नायू कमजोरी
– धूसर दृष्टी
– नैराश्य आणि गोंधळ यासारख्या मानसिक समस्या
– स्मरणशक्ती कमी होणे, गोष्टी समजण्यात अडचण
– शरीरात मुंग्या येणे

या गोष्टी व्हिटॅमिन बी12 ने भरपूर असतात –

नॅशनल हेल्थ सर्व्हिस (NHS) नुसार, 19 ते 64 वयोगटातील लोकांना दररोज 1.5 मायक्रोग्राम व्हिटॅमिन बी 12 ची आवश्यकता असते. अशा परिस्थितीत व्हिटॅमिन बी 12 कोणत्या गोष्टींमध्ये आढळते ते जाणून घेऊया-

– मांस
– मासे
– दूध
– अंडी
– अन्नधान्य

याशिवाय व्हिटॅमिन बी 12 चे अनेक सप्लिमेंट्स देखील बाजारात उपलब्ध आहेत, परंतु त्यांचे सेवन करण्यापूर्वी एकदा डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.