Stroke Risk: स्ट्रोक ही एक गंभीर स्थिती आहे जी जेव्हा मेंदूला रक्तपुरवठा (blood supply to the brain) थांबते तेव्हा उद्भवते. ही एक न्यूरोलॉजिकल समस्या आहे, ज्याला मेंदूचा झटका (stroke) देखील म्हणतात. सोप्या शब्दात समजून घ्यायचे झाले तर मेंदूतील रक्तवाहिन्या फुटून रक्तस्त्राव सुरू झाला की, स्ट्रोकची स्थिती येते. अशा स्थितीत व्यक्तीचा मृत्यूही होतो. जगासोबत भारतातही स्ट्रोकच्या रुग्णांमध्ये झपाट्याने वाढ होत आहे. नुकतेच एक संशोधन करण्यात आले आहे ज्यामध्ये असे सांगण्यात आले आहे की, या रक्तगटाच्या लोकांना स्ट्रोकचा धोका (risk of stroke) जास्त असतो. संशोधनात तुमच्या रक्तगटाचाही (blood group) उल्लेख असेल, तर तुम्ही सावध राहून तुमची जीवनशैली सुधारण्याची गरज आहे.
या लोकांना पक्षाघाताचा धोका जास्त असतो –
कोणत्याही व्यक्तीच्या रक्तगटावरून पक्षाघाताचा धोका निश्चित केला जाऊ शकतो, असे संशोधकांचे म्हणणे आहे. अमेरिकन संशोधकांनी स्ट्रोक आणि इस्केमिक स्ट्रोक (स्ट्रोकचा सर्वात सामान्य प्रकार) च्या अनुवांशिकतेमध्ये (genetics) अनेक संशोधनांचे पुनरावलोकन केले. इस्केमिक स्ट्रोक तेव्हा होतो जेव्हा रक्ताची गुठळी मेंदूला रक्त आणि ऑक्सिजनचा पुरवठा रोखते. हा स्ट्रोकचा सर्वात सामान्य प्रकार आहे, प्रत्येक 10 पैकी 9 प्रकरणांमध्ये होतो. रक्ताच्या गुठळ्या सामान्यतः अशा ठिकाणी तयार होतात जिथे रक्तवाहिन्या कालांतराने अरुंद होतात.
शास्त्रज्ञांना असे आढळून आले की, रक्तगट A असलेल्या लोकांना 60 वर्षापूर्वी स्ट्रोकचा धोका इतर सर्व रक्तगटांच्या लोकांपेक्षा 16 टक्के जास्त असतो. रक्तगटासोबतच लिंग, वजन आणि इतर घटकही कारणीभूत असतात.
शिवाय, B रक्तगट असलेल्या लोकांना स्ट्रोकचा धोका थोडा जास्त होता परंतु O रक्तगट असलेल्यांना सर्वात कमी धोका होता. संशोधकांनी सांगितले की, काही रक्तगटांसाठी हा धोका किरकोळ होता आणि लोकांनी याबद्दल काळजी करू नये.
O रक्तगटाच्या लोकांना आराम –
न्यूरोलॉजी जर्नलमध्ये प्रकाशित झालेल्या अभ्यासानुसार, मेरीलँड विद्यापीठाच्या टीमने 7,000 स्ट्रोक रुग्ण आणि वेगवेगळ्या संशोधनात सहभागी असलेल्या 6 लाख लोकांच्या आरोग्याची तपासणी केली. त्यांना असे आढळले की, O रक्तगट असलेल्या लोकांना 60 वर्षापूर्वी पक्षाघात होण्याची शक्यता 12 टक्के कमी होती, तर B आणि AB रक्तगटावर कोणताही परिणाम होत नाही.
संशोधनात असेही म्हटले आहे की, A रक्तगट असलेल्या लोकांमध्ये प्रत्येक 16 पैकी एका प्रकरणामध्ये, स्ट्रोकचे कारण केवळ त्यांच्या रक्ताला कारणीभूत ठरू शकते. संशोधनाचे सह-अन्वेषक आणि न्यूरोलॉजीचे प्राध्यापक डॉ. स्टीव्हन किटनर यांच्या मते, ‘ या लोकांमध्ये लवकर स्ट्रोकची लक्षणे दिसून येत आहेत. पक्षाघातामुळे लोकांचा मृत्यू होण्याची शक्यता जास्त आहे आणि जे वाचत आहेत त्यांना अपंगत्व येत आहे. रक्तगटा A ला जास्त धोका का असतो हे आम्हाला अजूनही माहीत नाही, असे ते म्हणाले.
या रक्तगटांच्या लोकांना असा धोका जास्त असतो –
संशोधनात असे सांगण्यात आले आहे की, या रक्तगटाच्या लोकांना स्ट्रोकचा धोका जास्त असतो.
– O सकारात्मक: 38% अधिक
– O नकारात्मक: 7% अधिक
– सकारात्मक: 34% अधिक
– नकारात्मक: 6% जास्त
– बी पॉझिटिव्ह: 9% अधिक
– बी नकारात्मक: 2% अधिक
– एबी पॉझिटिव्ह: 3% अधिक
– AB नकारात्मक: 1% अधिक
अनुवांशिक जोखीम समजून घेण्यात मदत करा –
धर्मादाय स्ट्रोक असोसिएशनचे प्रमुख संशोधन संप्रेषण आणि प्रतिबद्धता डॉ. क्लेअर जोनास यांच्या मते, नवीन अभ्यास स्ट्रोकचा अनुवांशिक धोका समजून घेण्यासाठी एक चांगले पाऊल आहे. रक्तगट A असलेल्या लोकांना लवकर स्ट्रोकचा धोका का असू शकतो हे अद्याप आम्हाला माहित नाही. याचा अर्थ असा आहे की, स्ट्रोकच्या प्रतिबंधासाठी आपण अद्याप लवकर उपचार देखील विकसित करू शकलो नाही. तथापि, हे संशोधन स्ट्रोकच्या इतर जोखमींबद्दल जाणून घेण्यास आणि त्यांचे परीक्षण करण्यात मदत करू शकते. प्रत्येकाने पक्षाघाताचा धोका कमी करण्यासाठी योग्य पावले उचलली पाहिजेत, वेळोवेळी रक्तदाब तपासावा आणि जीवनशैली चांगली ठेवावी.