Dussehra 2022: देशभरात दसर्याला (Dussehra) रावणाच्या पुतळ्याचे दहन (Burning effigies of Ravana) केले जाते, पण कानपूर (Kanpur) हे उत्तर प्रदेशातील असेच एक ठिकाण आहे, जिथे दसऱ्याच्या दिवशी रावणाची पूजा (worship of Ravana) केली जाते. रावणाचे हे मंदिर वर्षातून एकदाच काही तासांसाठी उघडले जाते. आजही हे मंदिर उघडल्यावर रावणाची पूजा करण्यासाठी लोक मोठ्या संख्येने पोहोचले. रावणाचे हे मंदिर कानपूरच्या औद्योगिक शहरात आहे.
विजयादशमीच्या दिवशी या मंदिरात रावणाला दुग्धस्नान आणि अभिषेक (Milk bath and anointing to Ravana) केला जातो. त्यानंतर पूजेसह रावणाची स्तुती करत आरती केली जाते. रामाने रावणाचा वध (Rama kills Ravana) केला तेव्हा नाभी आणि रावणाच्या नाशाच्या दरम्यान रचलेल्या कालचक्रामुळे रावण पूजेला पात्र ठरला असे येथील पुजारी मानतात.
पुजारी म्हणतात, ‘जेव्हा रामाने लक्ष्मणाला रावणाच्या पायाशी उभे राहून आदराने नैतिक ज्ञानाचे शिक्षण घेण्यास सांगितले, कारण रावणसारखा ज्ञानी मनुष्य पृथ्वीवर कधीच झाला नाही आणि कधीच होणार नाही, हीच बाब रावणाची आहे. हे रूप पूजनीय आहे आणि हे रूप लक्षात घेऊन कानपूरमध्ये रावणाची पूजा करण्याचा कायदा आहे.
कानपूरमध्ये 1868 साली बांधलेल्या या मंदिरात दरवर्षी रावणाची पूजा केली जाते. लोक दरवर्षी हे मंदिर उघडण्याची प्रतीक्षा करतात आणि मंदिर उघडल्यावर मोठ्या थाटामाटात पूजा करतात. रावणाची आरतीही पूर्ण विधींसह पूजा केली जाते. असे मानले जाते की, येथे नवस केल्याने लोकांच्या मनोकामनाही पूर्ण होतात.
दसऱ्याच्या दिवशी रावणाचा जन्मदिवसही साजरा केला जातो. ज्या दिवशी रामाच्या हातून रावणाचा मोक्ष झाला, त्याच दिवशी रावणाचाही जन्म झाला हे फार कमी लोकांना माहीत असेल. कानपूरमधील रावणाचे मंदिर दसऱ्याच्या दिवशीच उघडले जाते. दसऱ्याच्या दिवशी सकाळी मंदिर उघडते आणि सकाळी अकराच्या सुमारास मंदिर वर्षभर बंद असते.