Diabetes and watermelon: मधुमेह (Diabetes) असलेल्या लोकांना रक्तातील साखर राखण्याचा सल्ला दिला जातो. यासाठी त्यांना त्यांच्या खाण्यापिण्याची विशेष काळजी घ्यावी लागते. मधुमेह असलेल्या लोकांना फळे आणि भाज्या (Fruits and vegetables) खाण्याचा सल्ला दिला जातो कारण ते रक्तातील साखर राखण्यास मदत करते. तसेच फळांमध्ये नैसर्गिक शर्करा आणि कर्बोदके देखील असतात, म्हणून आहार संतुलित असणे आवश्यक आहे.
उन्हाळ्यात टरबूज मोठ्या प्रमाणात विकले जाते. तसेच बरेच लोक टरबूज खाणे टाळतात की, त्यात भरपूर नैसर्गिक साखर आहे. मधुमेह असलेल्यांनी टरबूज खावे की नाही? याबद्दल आपल्याला लेखात तपशीलवार माहिती मिळेल.
मधुमेह आणि टरबूज (Diabetes and watermelon) –
प्रत्येक खाद्यपदार्थाचा ग्लायसेमिक इंडेक्स (Glycemic index) असतो जो ते अन्न रक्तातील साखरेवर किती लवकर परिणाम करेल हे सांगते. सोप्या शब्दात सांगायचे तर, वस्तूचा ग्लायसेमिक इंडेक्स जितका कमी असेल तितकी हळूहळू ती रक्तातील साखरेमध्ये शोषली जाईल. जीआयचे मापन 0 ते 100 पर्यंत असते.
हा आकडा जितका जास्त असेल तितक्या लवकर साखर रक्तात प्रवेश करेल. टरबूजचा GI सुमारे 72 असतो आणि साधारणपणे 70 किंवा त्याहून अधिक GI असलेले कोणतेही खाद्यपदार्थ उच्च ग्लायसेमिक इंडेक्स म्हणून वर्गीकृत केले जातात.
मधुमेहामध्ये टरबूज खाण्याचे फायदे (The benefits of eating watermelon in diabetes) –
पण जर आपण टरबूज बद्दल बोललो तर डायबिटीज फाउंडेशन म्हणते की, टरबूज मध्ये पाणी खूप जास्त प्रमाणात आढळते. 120 ग्रॅम टरबूजचा ग्लायसेमिक इंडेक्स सुमारे 5 असतो, त्यामुळे ताजे टरबूज खाणे शक्य आहे, परंतु टरबूजचा रस पिणे मधुमेह असलेल्या लोकांसाठी चांगले मानले जात नाही कारण रसाचा ग्लायसेमिक निर्देशांक जास्त असू शकतो.
अनेक संशोधक मानतात की, कोणत्याही गोष्टीचा ग्लायसेमिक लोड (जीएल) देखील विचारात घेतला पाहिजे. ग्लायसेमिक भार ग्लायसेमिक इंडेक्स आणि कार्बोहायड्रेट सामग्री तपासून मोजला जातो. काही खाल्ल्याने रक्तातील साखर किती वाढेल, याची ग्लायसेमिक लोडवरून अचूक कल्पना येऊ शकेल, असे तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे. ज्या पदार्थांचे ग्लायसेमिक भार 10 पेक्षा कमी आहे ते कमी मानले जातात, 10-19 मध्यम मानले जातात आणि 19 पेक्षा जास्त जास्त मानले जातात. टरबूजचा ग्लायसेमिक इंडेक्स 72 च्या जवळ आहे परंतु 100 ग्रॅम टरबूजचा ग्लायसेमिक भार 2 आहे. एकंदरीत टरबूज जर योग्य प्रमाणात खाल्ले तर मधुमेहातही त्याचे नुकसान होत नाही.
मधुमेह असलेले लोक निरोगी चरबी, फायबर आणि प्रथिने समृद्ध असलेल्या गोष्टी खाऊ शकतात, जसे की काजू किंवा बिया. असे अन्न खाल्ल्याने पोट बराच काळ भरलेले राहते आणि रक्तात साखर पोहोचण्याची प्रक्रिया मंदावते.
टरबूजमध्ये जीवनसत्त्वे आणि खनिजे (Watermelon contains vitamins and minerals) –
टरबूजमध्ये अनेक जीवनसत्त्वे, खनिजे आणि अँटीऑक्सिडंट्स असतात ज्यामुळे ते खूप फायदेशीर ठरते. जसे की –
- व्हिटॅमिन ए
- व्हिटॅमिन बी 1 आणि बी 6
- व्हिटॅमिन सी
- पोटॅशियम
- मॅग्नेशियम
- फायबर
- लोखंड
- कॅल्शियम
- लाइकोपीन
टाइप 2 मधुमेहासह टरबूज खाण्याचे सर्वोत्तम मार्ग –
ज्या व्यक्तीला टाईप 2 मधुमेह आहे आणि त्याने टरबूज किंवा इतर कोणत्याही फळाचा नाश्त्यात किंवा अन्नामध्ये समावेश केला असेल, तर त्याला निरोगी चरबी आणि प्रथिनांसह आहार संतुलित करावा लागेल कारण निरोगी चरबी आणि प्रथिने रक्तातील साखरेचे शोषण कमी करतात. इतर फळांप्रमाणे टरबूजही नाश्त्यात घेता येते किंवा जेवणातही घेता येते.
जर टाईप 2 मधुमेह असलेल्या व्यक्तीने टरबूज खात असेल तर त्याने उच्च ग्लायसेमिक इंडेक्स असलेले टरबूज खाणे टाळावे. त्याने टरबूजासह नट, बिया, हेल्दी फॅट फूड आणि प्रथिनयुक्त अन्न सेवन करावे.
टरबूज ऐवजी तुम्ही हे फळ खाऊ शकता –
मधुमेह असलेल्यांनी नेहमी संतुलित आणि निरोगी अन्न खावे ज्यात फळे आणि भाज्यांचा समावेश होतो. फळांमध्ये नैसर्गिक साखर असते, परंतु तरीही, मधुमेह असलेले लोक तज्ञांचा सल्ला घेतल्यानंतर त्यांच्या आहारात फळांचा समावेश करू शकतात. कमी साखर आणि जास्त फायबर असलेले पदार्थ खाणे चांगले. फळांचे रस, स्मूदी, पॅकेज केलेले ज्यूस पिणे टाळा. टरबूज व्यतिरिक्त संत्री, जामुन, द्राक्ष, सफरचंद, पीच, किवी, नाशपाती खाऊ शकता.