Indoor Saffron Farming: केशर लागवडीचा विचार करताना पहिले नाव लक्षात येते ते म्हणजे काश्मीर (Kashmir). केशर उत्पादनात काश्मीरचा क्रमांक लागतो. मात्र, आता हळूहळू इतर राज्यातील शेतकरी (Farmers)केशराची लागवड (Saffron cultivation) करू लागले आहेत. त्याच्या लागवडीसाठी जून, जुलै, ऑगस्ट, सप्टेंबर हे सर्वात योग्य मानले जातात.
केशर पीक तयार होण्यासाठी फक्त 3 ते 4 महिने लागतात. त्याचे पीक पुरेशा सूर्यप्रकाशात चांगले विकसित होते. अम्लीय ते तटस्थ, रेव, चिकणमाती आणि वालुकामय जमीन त्याच्या लागवडीसाठी वापरली जाऊ शकते.
मात्र, आता सर्व त्रास आणि खर्चातून मुक्ती मिळवण्यासाठी शेतकऱ्यांनी इनडोअर फार्मिंग (Indoor farming) तंत्राने केशराची लागवड सुरू केली आहे.
केशराची इनडोअर शेती कशी करावी –
केशरच्या अंतर्गत लागवडीसाठी गडद बंद खोलीची आवश्यकता असते. खोलीत प्रकाश अजिबात पोहोचू नये, प्रकाश पोहोचल्याने केशर खराब (Saffron bad) होण्याची शक्यता जास्त असते.
इनडोअर फार्मिंगसाठी, केशरचे तुकडे सुमारे 3 महिने बंद अंधाऱ्या खोलीत ठेवले जातात. मग केशर कापणीसाठी तयार होते. यासाठी खोलीचे तापमान 20 अंशांच्या आसपास ठेवा.
इनडोअर फार्मिंग किती फायदेशीर आहे –
केशराची इनडोअर शेती शेतकऱ्यांसाठी वरदान ठरू शकते. जर तुम्ही एकाच खोलीत केशराची लागवड करत असाल तर वेळ, श्रम आणि पैसा या तिन्हींची बचत होईल. तसेच हवामानाचा पिकावर परिणाम होणार नाही. अशा परिस्थितीत शेतकऱ्याचा नफा त्याच्या खर्चापेक्षा कितीतरी पटीने जास्त असेल. केशराच्या वाळलेल्या फुलांना केशर कुमकुम, जफरन किंवा सफरन म्हणतात.
बाजारात एक किलो केशर तीन लाख रुपयांपर्यंत विकले जात आहे. अशा परिस्थितीत तुम्ही दर महिन्याला 2 किलो केशर विकले तरी तुम्ही एका महिन्यात 6 लाख रुपये सहज कमवू शकता. तुम्ही ते जवळपासच्या कोणत्याही बाजारात किंवा अगदी ऑनलाइन विकू (Sell online) शकता.