Goat Farming :- देशात फार पूर्वीपासून शेतीला (Farming) पूरकव्यवसाय म्हणून शेळीपालन (Goat Rearing) केले जात आहे. शेळीपालन करून पशुपालक शेतकरी (Livestock Farmers) बक्कळ पैसा देखील कमी होत आहेत. या व्यवसायाला ग्रामीण अर्थव्यवस्थेचा (Rural Economy) कणा म्हणुन देखील ओळखले जाते.
मात्र असे असले तरी हा व्यवसाय सुरू करण्यासाठी सुरुवातीला भांडवल (Capital) आवश्यक असते. मात्र अनेक शेतकऱ्यांकडे (Farmers) पर्याप्त भांडवल उपलब्ध नसल्याने हा व्यवसाय (Goat Farming Business) सुरू करताना त्यांना अडचणींचा सामना करावा लागतो तर अनेकांना आवड असून देखील हा व्यवसाय सुरू करता येत नाही.
शेतकरी मित्रांनो जर तुम्हाला देखील हा व्यवसाय सुरू करायचा असेल आणि भांडवल उपलब्ध नसेल तर चिंता करू नका. कारण की, आता शेळी पालन करण्यासाठी अनेक बँका पशुपालक शेतकऱ्यांना कर्जाची सुविधा उपलब्ध करून देत आहेत. याशिवाय शासनाच्या अशा अनेक योजना आहेत ज्याद्वारे पशुपालक शेतकऱ्यांना शेळी पालन करण्यासाठी अनुदानाची देखील सोय करुन देण्यात आली आहे. चला तर मग मित्रांनो वेळ न दवडता जाणून घेऊया शेळी पालन करण्यासाठी कोणत्या बँका कर्ज देतात आणि कर्जाचा वापर कसा केला जाऊ शकतो.
शेळीपालन करण्यासाठी कोणत्या बँका लोन देतात
भारतात शेळीपालनाला चालना देण्यासाठी कर्ज देणार्‍या अनेक बँका आहेत, प्रामुख्याने नाबार्ड अंतर्गत ज्या बँका येतात त्या बँका शेळी पालन करण्यासाठी कर्जाची सुविधा उपलब्ध करून देतात. शेळीपालनासाठी कर्ज देणाऱ्या प्रमुख बँकांची नावे पुढीलप्रमाणे आहेत
स्टेट बँक ऑफ इंडिया (SBI)
IDBI बँक
कॅनरा बँक
व्यावसायिक बँक
प्रादेशिक ग्रामीण बँक
राज्य सहकारी कृषी आणि ग्रामीण विकास बँक
स्टेट बँक सहकारी
नागरी बँक
दोन प्रकारे मिळतं कर्ज
शेळीपालनासाठी बँकेकडून दोन प्रकारे कर्ज दिले जाते. शेळीपालन सुरू करण्यासाठी कर्ज दिले जाते ज्याला शेळीपालन सुरू करण्यासाठी व्यवसाय कर्ज म्हणतात. कर्जाचा दुसरा प्रकार म्हणजे खेळते भांडवल कर्ज जे शेळीपालन व्यवसाय चालवण्यासाठी दिले जाते. म्हणजेच तुम्ही तुमच्या गरजेनुसार तुम्ही बँकेकडून कर्ज घेऊ शकता.
शेळीपालनासाठी कर्ज घेण्यासाठी आवश्यक पात्रता
जर तुम्हाला नाबार्ड, शेळीपालन योजनेंतर्गत कर्ज घ्यायचे असेल, तर तुमच्याकडे कोणत्याही बँकेत क्रेडिट खाते असणे अनिवार्य आहे. याशिवाय तुमच्याकडे किमान 2 वर्षांचे बँक खाते विवरण किंवा बँकेचे स्टेटमेंट असणे आवश्यक आहे.
शेळी-मेंढीपालन व्यवसाय सुरू करण्यासाठी तुम्ही तुमचे पैसेही आधी गुंतवू शकता. आणि त्यानंतर गरज भासल्यास तुम्ही या योजनेअंतर्गत अर्ज करू शकता आणि तुमच्या जवळच्या बँकेच्या शाखेत जाऊन 5 ते 10 किंवा 20 शेळ्या-मेंढ्यांवर कमी व्याजदराने कर्ज घेऊ शकता. बँकेच्या नियमांनुसार तुम्ही ही कर्जाची रक्कम परतफेड करू शकता.
शेळीपालनासाठी बँकेकडून किती कर्ज मिळेल
आता शेळीपालनासाठी बँकेकडून किती कर्ज मिळू शकते याचा मुद्दा येतो. तर आम्‍ही तुम्हाला सांगू इच्छितो की शेळीपालनासाठी, विविध बँका ग्राहकांना त्‍यांच्‍या निर्धारित निकषांच्‍या आधारे ठराविक रकमेचे कर्ज देतात. यामध्ये आयडीबीआय बँकेकडून शेळीपालनासाठी 60 हजार ते 50 लाख रुपयांपर्यंतचे कर्ज घेता येते. दुसरीकडे, इतर बँका त्यांनी ठरवून दिलेल्या मर्यादेपर्यंत कर्ज देतात.
शासन अनुदान देखील देते
नाबार्ड कार्यक्रमानुसार, शेळीपालनासाठी नाबार्ड योजनेंतर्गत कर्ज घेण्यासाठी, दारिद्र्यरेषेखालील, एस/एसटी श्रेणीतील कर्जावर 33% अनुदान दिले जाते. याशिवाय ओबीसी आणि सर्वसाधारण वर्गाला 25 टक्के अनुदान दिले जाते, जे कमाल अडीच लाख रुपये आहे.
शेळीपालनासाठी मुद्रा कर्ज देखील उपलब्ध
मायक्रो युनिट्स डेव्हलपमेंट अँड रिफायनान्स एजन्सी म्हणजेच मुद्रा कर्ज योजनेंतर्गत शेळीपालनासाठी शेळीपालनासाठी कर्ज बँकांकडून दिले जाऊ शकते. बँकांच्या मदतीने मुद्रा सेवा आणि उत्पादन क्षेत्रातील उत्पन्न वाढवणाऱ्या क्रियाकलापांसाठी बिगरशेती क्षेत्रात गुंतलेल्या व्यक्ती आणि उद्योगांना 10 लाख रुपयांपर्यंत कर्ज देते.
शेळीपालनावरील कर्जावर किती व्याज आकारले जाते
शेळीपालनाचा व्याजदर अर्जदाराच्या प्रोफाइलनुसार बदलू शकतो. हे व्याजदर रिझर्व्ह बँकेनुसार वेळोवेळी बदलू शकतात. कर्जाच्या संदर्भात, बँक तुम्हाला हमी म्हणून कागदपत्रे सादर करण्यास सांगू शकते. यासाठी तुम्ही तयार असले पाहिजे. शेळीपालन व्यवसायासाठी कॅनरा बँकेकडून कर्ज घेतल्यास, एक लाख रुपयांपर्यंत कर्ज मिळविण्यासाठी तुम्हाला कर्जातून निर्माण केलेली मालमत्ता गहाण ठेवावी लागेल. जर तुम्ही एक लाखापेक्षा जास्त कर्ज घेतले तर तुम्हाला जमीन आणि कर्जातून निर्माण केलेली मालमत्ता दोन्ही गहाण ठेवावे लागेल.
शेळीपालन कर्ज घेण्यासाठी आवश्यक कागदपत्रे
शेळीपालनासाठी बँकेकडून कर्ज घेण्यासाठी तुम्हाला काही महत्त्वाची कागदपत्रे आवश्यक असतील, ती पुढीलप्रमाणे-
4 पासपोर्ट आकाराचे फोटो
मागील 6 महिन्यांचे बँक स्टेटमेंट
पत्ता पुरावा
उत्पन्नाचा पुरावा
आधार कार्ड
बीपीएल कार्ड, उपलब्ध असल्यास
जात प्रमाणपत्र, SC/ST/OBC असल्यास
अधिवास प्रमाणपत्र
शेळीपालन प्रकल्प अहवाल
जमीन नोंदणी दस्तऐवज