Akarkara Farming: देशात औषधी वनस्पतींची लागवड (Cultivation of medicinal plants) करणाऱ्या शेतकऱ्यांची संख्या सातत्याने वाढत आहे. सरकारही (government) आपल्या स्तरावर या वनस्पतींच्या लागवडीसाठी सातत्याने प्रोत्साहन देत आहे. ही पिके शेतकऱ्यांना कमी संसाधने आणि कमी मेहनतीत दुप्पट नफा देतात.
औषधे तयार करण्यासाठी वापरली जाते –
अकरकरा ही अशीच एक औषधी वनस्पती आहे. त्याची मुळे औषधी बनवण्यासाठी वापरली जातात. आयुर्वेदात पक्षाघात (paralysis) झालेल्या रुग्णांना अकरकरा बियांचे मधासोबत सेवन (Consuming Akarkara seeds with honey) करण्याचा सल्ला दिला जातो.
त्याची मऊ जमिनीवर लागवड करणे खूप फायदेशीर आहे. लक्षात ठेवा की, ज्या शेतात आकराची लागवड केली जाते, तेथे पाण्याचा निचरा करण्याची पुरेशी व्यवस्था असावी. पाणी साचल्यास झाडाचे मोठे नुकसान होऊ शकते.
त्याच्या लागवडीसाठी किती तापमान आवश्यक आहे? –
आकरकारा वनस्पतीची लागवड (Cultivation of Akarkara plants) उत्तर प्रदेश, मध्य प्रदेश, गुजरात, हरियाणा आणि महाराष्ट्र (Maharashtra) या राज्यांमध्ये मोठ्या प्रमाणावर केली जाते. हिवाळा आणि उन्हाळा याचा फारसा परिणाम त्याच्या लागवडीवर होत नाही. तज्ञांच्या मते, त्याच्या रोपाच्या उगवणासाठी 25 अंशांपर्यंत तापमान आवश्यक आहे. त्याच वेळी, 15 ते 30 अंश तापमान रोपाच्या चांगल्या वाढीसाठी योग्य आहे.
रोपे आणि बियाणे दोन्हीद्वारे लागवड करा –
तुम्ही आकरकाराची लागवड रोपे आणि बियांच्या माध्यमातून करू शकता. बियाणांच्या स्वरूपात लागवड करायची असेल तर एकरी तीन किलो बियाणे आणि रोपाच्या स्वरूपात लागवड करायची असेल तर दोन किलो बियाणेच चालेल.
ही रोपे लावणीनंतर 6 महिन्यांत खोदण्यास तयार होतात. जेव्हा त्याची पाने पिवळी पडतात तेव्हा ती मुळापासून उपटून टाकावीत. या दरम्यान मुळे कापून झाडापासून वेगळी करावीत. याच्या लागवडीमध्ये दीड ते दोन क्विंटल बियाणे आणि 8 ते 10 क्विंटल मुळे प्रति एकर पिकाला मिळाली असती.
इतका नफा –
आकरकाराच्या मुळांची बाजारात किंमत 20 हजार रुपये आहे. त्याच वेळी, त्याचे बियाणे 10 हजार रुपये प्रति क्विंटल दराने विकले जाते. शेतकऱ्याने एक एकरात 40 ते 50 हजार रुपये टाकून या रोपाची लागवड केली तरी त्याला 2 ते 3 लाखांचा नफा सहज मिळू शकतो.