Hair Fall: पावसाळा (rainy season) आला आहे. या ऋतूतील आर्द्रतेमुळे केसांवरही खूप वाईट परिणाम होतो. ओलाव्यामुळे केस अनेकदा ओले राहतात आणि चिकटून राहतात. या कारणामुळे अनेकांचे केस जास्त गळायला लागतात किंवा केसांशी संबंधित समस्या निर्माण होतात. त्यामुळेच ऋतू बदलत असताना केसांची अधिक काळजी घेण्याचा सल्ला तज्ञ देतात.
केस गळणे (hair loss) आणि तुटणे टाळण्यासाठी बहुतेक लोक इंटरनेटवर शोध घेतात आणि तेथे नमूद केलेल्या पद्धतींचा अवलंब करतात. पण सर्वप्रथम केस गळण्याचे कारण जाणून घेतले पाहिजे. केस गळण्याचे कारण कळले तर त्यावर उपचार करू शकता, पण कारण कळत नसेल तर केस का गळतात हे समजणार नाही.
काही लोकांचे केस नेहमी गळतात तर काही लोकांचे विशिष्ट ऋतू असतात. पण तुम्हाला माहित आहे का की वर्षभरात सर्वाधिक केस कोणत्या ऋतूत गळतात? कदाचित माहीत नसेल. पण अलीकडे तज्ञांनी सांगितले की, वर्षातील कोणत्या महिन्यात केस गळण्याचे प्रमाण जास्त आहे.
या महिन्यात केस गळणे –
Express.co.uk नुसार, एका तज्ज्ञाने इशारा दिला आहे की, सर्वाधिक हंगामी केसगळती सप्टेंबर (Most seasonal hair loss September) महिन्यात होते. याचे कारण शरद ऋतूतील तापमान आणि तणावातील घसरण हे आहे. तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की, सप्टेंबरमध्ये सर्वाधिक केस गळते आणि जानेवारीपर्यंत केसगळती हळूहळू कमी होते. यानंतर योग्य आहार आणि जीवनशैलीत बदल केल्यास गळलेले केस परत येऊ शकतात.
मार्क ब्लॅक (Mark Black) ज्यांनी 40 हून अधिक उद्योगांमध्ये काम केले आहे आणि यूकेमधील प्रसिद्ध हेअर सलूनचा सन्मान केला आहे, त्यानुसार सप्टेंबर हा केस गळतीसाठी सर्वात वाईट महिना मानला जातो कारण या महिन्यात तापमानात बरेच बदल होतात. मात्र त्यानंतर ऑक्टोबरपासून केस गळणे कमी होते आणि जानेवारीपर्यंत केस गळणे थांबते.
मार्क ब्लॅक म्हणाले, “तणाव हा केवळ शरीरासाठीच नाही तर केसांसाठीही खूप धोकादायक आहे. तणावामुळे शरीरातील एड्रेनालाईन आणि कॉर्टिसोल हार्मोन्सचे (adrenaline and cortisol hormones) उत्पादन वाढते, ज्यामुळे केसांची नैसर्गिक वाढ होण्याची प्रक्रिया बिघडते आणि केसांची अधिक वाढ सुरू होते.
हेअरकेअर ब्रँड Nioxin ने 2000 प्रौढांवर केलेल्या संशोधनात असे आढळून आले की, दहापैकी सहा प्रौढांचे केस गळतात. मार्क ब्लॅक सुचवितो की, सूर्यप्रकाशामुळे केस तुटणे टाळता येते. पण त्याचबरोबर संतुलित आहाराचीही गरज असते.
वनपोलच्या संशोधनानुसार ताण घेतल्याने केस गळतात. जर एखाद्याचे वय 34 वर्षे असेल तर त्याचे केस गळायला लागतात. केस पातळ झाल्यानंतर, 41 टक्के लोक केस लपवण्याचा प्रयत्न करतात जेणेकरून लोक त्यांची चेष्टा करू नयेत.
केस लपवण्यासाठी ते टोपी किंवा इतर गोष्टी वापरतात. तज्ज्ञांचे असे मत आहे की, जीवनात अशा काही घटना आहेत ज्यामुळे केस गळतात आणि त्यासाठी केस गळण्यामागील शास्त्र जाणून घेणे आवश्यक आहे.
असा आहार केस गळण्याचे कारण देखील असू शकतो –
नेचर या जर्नलमध्ये प्रकाशित झालेल्या लेखानुसार, केस गळण्यात आनुवंशिकी (genetics), मानसशास्त्र आणि जीवनशैली महत्त्वाची भूमिका बजावतात. अधिक माहितीसाठी, टोकियो मेडिकल आणि डेंटल युनिव्हर्सिटीच्या संशोधकांनी उंदरांवर संशोधन केले आणि उच्च चरबीयुक्त आहारामुळे केस गळणे आणि पातळ होण्यावर कसा परिणाम होतो हे शोधण्याचा प्रयत्न केला.
संशोधकांना असे आढळून आले की, जास्त चरबीयुक्त आहार आणि लठ्ठपणा असलेल्या लोकांमध्ये हेअर फॉलिकल स्टेम सेल्स (एचएफएससी) कमी होतात, ज्यामुळे केसांची वाढ थांबते. यामुळे केस पुन्हा उगवत नाहीत किंवा केसांच्या कूपांना खूप नुकसान होते.
सामान्यतः HFSC ही प्रक्रिया असते ज्यामध्ये आपले केस सतत वाढतात. याशिवाय आहारात व्हिटॅमिन बी, व्हिटॅमिन ई, व्हिटॅमिन सी, व्हिटॅमिन ए, प्रोटीन आणि आयर्न असलेले पदार्थ खा.
(अस्वीकरण: ही माहिती अहवालांवर आधारित आहे. आम्ही येथे कोणताही दावा करत नाही. तुम्हालाही केस गळत असतील तर डॉक्टरांशी संपर्क साधा. ते योग्य उपचार लिहून देऊ शकतील.)