अहमदनगर Live24 टीम, 22 फेब्रुवारी 2022 :- तुम्ही असे अनेक लोक पाहिले असतील ज्यांना रात्री वारंवार लघवी होते. तुम्हाला माहिती आहे का की रात्री वारंवार लघवी करणे तुमच्या आरोग्याबाबत अनेक संकेत देते.
रात्री नेहमीपेक्षा जास्त लघवी होण्याच्या या समस्येला वैद्यकीय भाषेत नॉक्चुरिया (Nocturia) म्हणतात. आज आम्ही तुम्हाला या आजाराबद्दल सविस्तर माहिती देऊ.
डॉक्टर म्हणतात की रात्री एक किंवा दोनदा शौचालयात जाणे सामान्य आहे, परंतु वारंवार लघवी करणे हे खराब आरोग्य दर्शवते.
तज्ज्ञ म्हणाले, ‘तुम्हाला रात्री वारंवार लघवीचा त्रास होत असेल आणि तुम्हाला काही विचित्र बदल जाणवत असतील, तर डॉक्टरांशी संपर्क साधण्यास उशीर करू नका.’
तज्ज्ञांच्या मते, रात्री लघवी होण्यामागे डझनभर समस्या असू शकतात. परंतु या विषयाबद्दल अधिक काळजी करण्याआधी, त्याचे सामान्य आणि कमी संबंधित ट्रिगर ओळखणे महत्त्वाचे आहे. कॅफिन, अल्कोहोल, धूम्रपान, तणाव किंवा चिंता हे देखील कारण असू शकते.
चहा, कॉफी आणि फिजी ड्रिंक्स यासारखी अल्कोहोलिक किंवा कॅफिनयुक्त पेये ही लघवीचे प्रमाण वाढवणारी असतात. याचा अर्थ ते प्यायल्यानंतर शरीरात जास्त प्रमाणात लघवी निर्माण होते.
ही समस्या नॉक्टुरियाच्या आजाराशी देखील संबंधित असू शकते. सहसा हा आजार फारसा धोकादायक नसतो. नॉक्टुरियाचा रोग वृद्धत्व आणि हार्मोन्समधील (Hormones) बदलांशी संबंधित आहे.
पण काही वेळा त्याचे भयंकर परिणामही दिसून येतात. NHS च्या मते, नॉक्टुरिया बहुतेकदा मूत्रमार्गाच्या संसर्गाची (यूटीआय) किंवा मूत्रमार्गाच्या संसर्गाची गुंतागुंत असू शकते, ज्यामुळे ओटीपोटात दुखणे किंवा लघवी करण्यास त्रास होऊ शकतो.
याशिवाय रात्री वारंवार लघवी होण्याची समस्या देखील प्रोस्टेट कर्करोगाशी (Prostate cancer) संबंधित असू शकते. रात्रीच्या वेळी वारंवार शौचालयात जाण्याची ही समस्या मधुमेहाशी (Diabetes) देखील संबंधित असू शकते,
जे टाइप-2 मधुमेहाचे एक सामान्य लक्षण आहे. मात्र, वजन कमी होणे, प्रायव्हेट पार्टजवळ खाज येणे, तहान लागणे या लक्षणांकडेही लक्ष देणे गरजेचे आहे.
रात्री लघवी होण्याची कारणे –
मूत्राशय लांबणे
प्रोस्टेट किंवा पेल्विक क्षेत्रातील ट्यूमर
मूत्रपिंड संसर्ग
अवरोधक झोप श्वसनक्रिया बंद होणे
न्यूरोलॉजिकल विकार जसे की मल्टीपल स्क्लेरोसिस, पार्किन्सन्स रोग किंवा पाठीचा कणा संक्षेप
काळजी कशी घ्यावी –
रात्रीच्या वेळी तुम्हाला वारंवार टॉयलेटचा त्रास होत असेल तर काही गोष्टींची काळजी घ्या. रात्री झोपण्यापूर्वी दोन ते चार तास आधी पाणी कमी प्या. अल्कोहोल किंवा कॅफिनचे सेवन करू नका.
मसालेदार, आम्लयुक्त अन्न, चॉकलेट किंवा मिठाई यासारख्या गोष्टी टाळा ज्यामुळे मूत्राशयाला त्रास होतो. मूत्राशय नियंत्रणासाठी पेल्विक फ्लोर (Pelvic floor) व्यायाम करा.