Betel Farming : जिल्ह्यातील कृषी अर्थकारणात (Agricultural Economics) एकूण 30 टक्के वाटा हा एकट्या सुपारीचा (Betel) आहे. मध्यप्रदेश, मेंगलोर, दिल्ली, उत्तरप्रदेश, बिहार, पाकिस्तान, बांगलादेश येथून सुपारीला मोठ्या प्रमाणात मागणी (Demand) असते.
सुपारीचा वापर प्रामुख्याने खाण्यासाठी होतो. त्याचबरोबर सुगंधी सुपारी (Aromatic betel) बनविण्यासाठी कच्चा माल म्हणूनही सुपारी वापरली जाते. बाजारपेठेत कोकणातील (Kokan) नैसर्गिक वातावरण आणि पुरेशा पाण्याच्या साठ्यामुळे येथील सुपारीला मोठी मागणी आहे.
सुपारीची झाडे नारळासारखी (Coconut) 50 ते 60 फूट उंचीची असतात, जी 5-6 वर्षात फळ देण्यास सुरुवात करतात. सुपारी पान, गुटखा मसाला म्हणून वापरतात. यासोबतच हिंदू मान्यतेनुसार धार्मिक कार्यात सुपारीचा वापर केला जातो.
सुपारीमध्ये अनेक औषधी गुणधर्म आढळतात , जे अनेक रोगांच्या प्रतिबंध आणि उपचारांमध्ये उपयुक्त ठरतात. मागणी जास्त असल्याने आणि त्यातील गुणांमुळे सुपारीची लागवड (Cultivation of betel nut) शेतकऱ्यांसाठी अत्यंत फायदेशीर आहे.
सुपारी लागवडीसाठी योग्य हवामान आणि माती
भारतात सुपारीची लागवड किनारपट्टीच्या भागात केली जाते. भारतात ते आसाम, पश्चिम बंगाल, केरळ आणि कर्नाटकात मुबलक प्रमाणात आहे. उबदार हवामान त्याच्या लागवडीसाठी योग्य आहे. यासाठी 25 ते 35 अंश सेंटीग्रेड तापमान खूप चांगले मानले जाते.
सुपारी लागवड
अनेक प्रकारच्या जमिनीत करता येते. परंतु लाल माती, चिकणमाती चिकणमाती सेंद्रिय पदार्थांनी युक्त माती सुपारी लागवडीसाठी फायदेशीर आहे. मातीचा pH मूल्य 7 आणि 8 च्या दरम्यान असावे.
– सुपारी लागवडीसाठी योग्य वेळ
– मे ते जुलै दरम्यान उन्हाळ्यात रोपे लावावीत.
– हिवाळ्यात पेरणीसाठी सर्वोत्तम वेळ सप्टेंबर ते ऑक्टोबर आहे.
शेतीची तयारी
– शेत स्वच्छ करून शेताची नांगरणी व्यवस्थित करावी.
– यानंतर शेतात पाणी टाकून ते कोरडे राहू द्यावे.
– पाणी आटल्यावर रोटाव्हेटरने शेताची नांगरणी करावी.
– पेडस्टलसह शेत समान करा.
– रोपे लावण्यासाठी 90 सेमी लांबीचे, 90 सेमी रुंदीचे आणि 90 सेमी खोलीचे खड्डे तयार करा.
– खड्ड्यांमधील अंतर 2.5 ते 3 मीटर ठेवावे.