Agriculture Business Idea : गेल्या अनेक दशकांपासून शेतकरी बांधवांना (Farmer) शेतीमध्ये सातत्याने नुकसान सहन करावे लागत असल्याने शेतकरी बांधव आता शेती नको रे बाबा असा ओरड करत आहेत. मात्र जर शेती (Farming) समवेतच शेती पूरक व्यवसाय केले तर शेतीतून देखील लाखो रुपयांची कमाई सहजतेने केली जाऊ शकते.
अशा परिस्थितीत आज आपण शेती समवेतच करता येणाऱ्या 5 शेतीपूरक व्यवसायाची (Agriculture Business) माहिती जाणून घेणार आहोत. मित्रांनो आज आपण पशुपालन व्यवसायातील (Animal Husbandry) पाच महत्त्वाच्या पशूंच्या पालनाविषयी जाणून घेणार आहोत.
कुक्कुटपालन (Poultry) – कोंबडी, मांस आणि अंडी यांची वाढती मागणी पाहता पोल्ट्री व्यवसायाकडेही कल वाढत आहे. आता बहुतांश तरुण नोकऱ्या सोडून सुधारित जातीच्या कोंबड्यांचे संगोपन करून चांगले उत्पन्न घेत आहेत. इतकेच नाही तर कडकनाथ सारख्या कोंबड्यांचे पालनपोषण करून अंडी आणि मांसाच्या माध्यमातून करोडोंची उलाढाल करत आहेत.
शेतकर्‍यांना हवे असल्यास ते राष्ट्रीय पशुधन योजनेतून आर्थिक मदत घेऊन दहा हजारांपर्यंत कोंबड्यांचा पोल्ट्री फार्म सुरू करू शकतात, ज्यातून ते दरमहा 69 हजार रुपयांचे उत्पन्नही घेऊ शकतात. कुक्कुटपालनातून चांगला नफा मिळविण्यासाठी प्रगत जातीपासून कुक्कुटपालन सुरू करावे. वेळोवेळी खबरदारी घेतल्यास या व्यवसायातून तुम्ही दरवर्षी लाखोंचा नफा मिळवू शकता.
गाय पालन (Cow Rearing) – नैसर्गिक शेती आणि सेंद्रिय शेतीच्या वाढत्या लोकप्रियतेमुळे आता गायींची मागणीही वाढत आहे. आता लोक गायींचे पालन करून लाखोंचे उत्पन्न घेत आहेत. देशी गाईंपासून दररोज 30 ते 35 लीटर उत्तम दर्जाचे A2 दूध तयार केले जाते, जे 50 ते 70 रुपये प्रति लिटर दराने विकले जाते. त्याच वेळी, शेण आणि गोमूत्राची मागणी देखील वाढत आहे, जी गायीच्या दुधापेक्षा महाग विकली जातात.
केंद्र आणि राज्य सरकार मिळून गाई पालनासाठी अनुदान योजनांचा लाभही देतात. शेतकर्‍यांना हवे असल्यास सुरुवातीला पशु किसान क्रेडिट कार्डवर कमी व्याजदरात कर्ज घेऊन 4 ते 5 गाईंसह गाय डेअरी फार्म सुरू करू शकतात आणि दुग्धजन्य पदार्थ तसेच शेणापासून गॅस, शेण आणि खत तयार करून चांगला नफा मिळवू शकतात. कमवू शकतो.
शेळीपालन- शेळी हा एक लहान दुधाळ प्राणी आहे, जो लहान आणि अल्पभूधारक शेतकऱ्यांच्या उत्पन्नात भर घालू शकतो. अलीकडे शेळीचे दूध, दुग्धजन्य पदार्थ आणि शेळीचे मांसही चांगल्या दराने विकले जात आहे. आता शेळीपालनातून मिळणारे उत्पन्न वाढत आहे. शेतकर्‍यांना हवे असल्यास शेतीसोबतच 5 शेळ्यांचे पालनपोषण करून आयुष्यभराच्या उत्पन्नाचीही व्यवस्था करू शकतात.
आम्ही तुम्हाला सांगू इच्छितो की शेळी 6 महिन्यांत 2 करडे देते, ज्यातून 8 ते 9 हजार कमावता येतात. अनेक बँका आणि सहकारी संस्था आता शेळीपालनासाठी कर्जही देतात. शेळीचे दूध विकून शेतकऱ्यांना वर्षाला दीड ते दोन लाखांचा नफा मिळू शकतो.
म्हैस पालन- भारतातील पशुपालन आणि दुग्धव्यवसायाच्या व्यापारीकरणाचे श्रेय म्हैस पालन क्षेत्रालाच जाते. मुर्राहसारख्या म्हशींच्या जातींनी दूध उत्पादन क्षेत्राला नवे आयाम दिले आहेत. त्यामुळेच आता शहरांमध्येही लोक वैयक्तिक दुधाळ जनावरे पाळत आहेत. पशुपालन व्यवसायातून कमी वेळेत चांगला नफा मिळवायचा असेल तर तुम्ही म्हशी पालन व्यवसाय सुरू करू शकता.
माहितीसाठी, आम्ही तुम्हाला सांगू इच्छितो की, मुर्राह सारख्या उच्च श्रेणीतील म्हैस दररोज 12 ते 16 लिटर दूध देते, जे आता 60 ते 70 रुपये किलोने विकले जात आहे. एवढेच नाही तर पशुसंवर्धन योजनेंतर्गत म्हशींच्या खरेदीवर 25 ते 50 टक्के अनुदानही दिले जात आहे. अनेक राज्य सरकारेही दुग्धोत्पादनाद्वारे महसूल वाढवत आहेत आणि त्याचा फायदा पशुपालकांना होत आहे. शेतकर्‍यांना हवे असल्यास ते 5 म्हशींच्या मदतीने डेअरी फार्म सुरू करू शकतात, ज्यातून वर्षभरातच नफा मिळू शकणार आहे.
मत्स्यव्यवसाय – भारतातील मत्स्यव्यवसायाचा विस्तार करण्यासाठी केंद्र सरकारद्वारे प्रधानमंत्री मत्स्य संपदा योजना राबविली जात असून, त्याअंतर्गत मत्स्यपालन, मच्छीमार आणि शेतकऱ्यांना आर्थिक अनुदान दिले जाते. पूर्वी मत्स्यशेती फक्त नद्या आणि समुद्रापुरती मर्यादित होती. आता लोक ओमेगा-३ फॅटी अॅसिड सारख्या पोषक तत्वांची कमतरता भरून काढण्यासाठी मासे खात आहेत.
त्यामुळे माशांची मागणी पूर्ण करण्यासाठी अनेक प्रगतीशील शेतकरी तलावात मत्स्यपालन करत आहेत, तर काहींनी नवीन आधुनिक तंत्राद्वारे मत्स्यपालनातून भरघोस नफा कमावला आहे. आता शेतकरीही शेतीसोबतच अतिरिक्त उत्पन्न मिळविण्यासाठी मत्स्यपालनात सहभागी होत आहेत. बाजारात माशाची किंमत 100 ते 200 रुपये प्रतिकिलो आहे. त्यानुसार एका महिन्यात 5 हजार मासे विकून 40 ते 50 हजारांचे उत्पन्न मिळू शकते.