Brinjal Farming: वांग्याचे सेवन भारतात ज्या उत्स्फूर्ततेने केले जाते त्यापेक्षा खूप अधिक प्रमाणात वांग्याची (Brinjal Crop) लागवड केली जाते. तसे, वांग्याला सर्वसामान्यांची भाजी म्हणतात. मात्र असे असूनही शेतकर्‍यांना त्याच्या पिकातुन अद्याप चांगले उत्पन्न (Farmer Income) मिळत नसल्याचे चित्र आहे.
जाणकार लोकांच्या मते, शेती (Farming) आणि हवामानाशी संबंधित घटक (Climate Change) चांगले उत्पन्न न मिळण्यासाठी कारणीभूत आहेत. शेतकरी बांधव (Farmer) अपार कष्ट करतात मात्र तरी देखील वांग्याच्या शेतीतून त्यांना चांगले उत्पन्न मिळत नाही. मात्र जर शेतकरी बांधवांनी वांग्याच्या सुधारित जातींची (Brinjal Variety) लागवड केली तर निश्‍चितच त्यांना वांग्याच्या शेतीतून चांगले उत्पन्न मिळणार आहे.
आज आपण भारतीय कृषी संशोधन परिषद, पुसा (ICAR – Indian Agricultural Research Institute) च्या शास्त्रज्ञांनी विकसित केलेल्या काही संकरित जाती जाणून घेणार आहोत. खरं पाहता या संस्थेने अनेक संकरित जाती विकसित केल्या आहेत, मात्र आज आपण त्यापैकी तीन जाती जाणून घेऊया. ज्या की, शेतकऱ्यांची पहिली पसंती देखील बनल्या आहेत.
वांग्याच्या प्रगत जाती
वांगी पिकापासून चांगले उत्पादन घेण्यासाठी वांग्याच्या सुधारित आणि विकसित जातींची निवड करणे आवश्यक आहे, ज्या जातीवर हवामानाचा आणि शेतीशी संबंधित इतर जोखमीचा परिणाम होत नाही. आपल्या शास्त्रज्ञांनी वांग्याच्या अशा अनेक जाती विकसित केल्या आहेत, ज्या रोगास प्रतिकारक आहेत तसेच अल्पावधीत चांगले पैसे कमविण्याचे साधन बनतात. यामध्ये प्रामुख्याने पुसा पर्पल क्लस्टर, पुसा पर्पल राउंड, पुसा पर्पल लाँग आणि पुसा हायब्रीड-6 इत्यादींचा समावेश आहे.
पुसा पर्पल लॉन्ग:- नावाप्रमाणेच वांग्याच्या या जातीचे फळ आकाराने लांबलचक असते, ज्याची फळे चमकदार आणि जांभळ्या रंगाची असतात. एक हेक्टर जमिनीवर पुसा पर्पल लाँगची लागवड केल्यास 25 ते 27 टन उत्पादन घेता येते. त्याची लागवड मुख्यतः उत्तर प्रदेश, दिल्ली आणि पंजाबला लागून असलेल्या भागात केली जाते.
पुसा पर्पल क्लस्टर:- या प्रजातीच्या वांग्यांचा आकार आयताकृती आहे, जो गुच्छांमध्ये तयार होतो. या फळांचा आकार मध्यम आहे, परंतु त्यांची लांबी 10 ते 12 सेमी आहे. पुसा पर्पल जातीला अँटी-बॅक्टेरियल विल्ट वाण म्हणूनही ओळखले जाते, जे उत्पादनाच्या बाबतीत अनेक जातींना मागे टाकते.
पुसा पर्पल राऊंड:- बाजारात मिळणारी गोल आणि जांभळ्या रंगाची वांगी बहुतेक पुसा पर्पल राऊंड ब्रिन्जल जातीची असतात. या जातीच्या फळांचे वजन 130 ते 140 ग्रॅम पर्यंत असते. या जातीची झाडे उंच आहेत, तसेच त्याचे स्टेम देखील मजबूत हिरव्या-जांभळ्या रंगाचे आहे.