New Wage Code: नवीन कामगार संहिता (New labor code) 1 जुलैपासून देशात लागू होऊ शकते. नोकरदार लोकांसाठी सरकार चार मोठे बदल आणण्याच्या तयारीत आहे.1 जुलैपासून देशभरात याची अंमलबजावणी झाली, तर त्याचा परिणाम पगारदार लोकांवर साप्ताहिक सुट्टी (Weekly vacation) पासून ते हातातल्या पगारापर्यंत दिसून येईल.
कामगार आणि रोजगार मंत्रालया (Ministry of Labor and Employment) ने या चार कामगार संहितांना अंतिम रूप दिले आहे. आता त्याची अंमलबजावणी करण्याची जबाबदारी राज्य सरकारांवर आहे.
चार नवीन कोड –
नवीन कामगार संहिता वेतन, सामाजिक सुरक्षा (Social security), औद्योगिक संबंध (Industrial relations) आणि व्यावसायिक सुरक्षितता यांच्याशी संबंधित आहेत. त्यामुळे असे होऊ शकते की 1 जुलैपासून तुम्हाला ऑफिसमध्ये जास्त वेळ काम करावे लागेल, पण तुम्हाला तीन दिवसांची साप्ताहिक सुट्टीही मिळू शकते. हा नवीन कामगार संहिता काय आहे आणि त्याच्या अंमलबजावणीनंतर नोकरदार लोकांसाठी काय बदल होईल, ते समजून घेऊया.
तीन दिवस साप्ताहिक सुटी –
नवीन कामगार संहिता लागू झाल्यानंतर नोकरी करणाऱ्यांना आठवड्यातून फक्त चार दिवस कार्यालयात जावे लागणार आहे. त्यांना तीन दिवस साप्ताहिक सुट्टी मिळेल. मात्र तुम्हाला ऑफिसमध्ये 8 किंवा 9 तासांऐवजी 12 तास काम करावे लागेल. नव्या कायद्यानुसार कोणत्याही कर्मचाऱ्याला आठवड्यातून 48 तास काम करावे लागणार आहे. म्हणजे काम कमी करायचे नाही, तर 15 दिवसांऐवजी चार दिवस ऑफिसला जावे लागेल.
याशिवाय सुट्यांच्या बाबतीत आणखी एक मोठा बदल होणार आहे. यापूर्वी कोणत्याही संस्थेत दीर्घकालीन रजा घेण्यासाठी वर्षातून किमान 240 दिवस काम करणे आवश्यक होते. परंतु नवीन श्रम संहितेनुसार, तुम्ही 160 दिवस (6 महिने) काम केल्यानंतर दीर्घ रजा घेऊ शकाल.
हातातील पगार कमी होईल –
नवीन वेतन संहिता लागू झाल्यानंतर, टेक होम सॅलरी (Take Home Salary) म्हणजेच हातातील पगार तुमच्या खात्यात पूर्वीपेक्षा कमी असेल. कोणत्याही कर्मचाऱ्याचा मूळ पगार त्याच्या एकूण पगाराच्या (CTC) 50 टक्के किंवा त्याहून अधिक असावा, अशी तरतूद सरकारने नव्या नियमात केली आहे.
जर तुमचा मूळ पगार जास्त असेल तर पीएफ योगदान वाढेल. सरकारच्या या तरतुदीमुळे कर्मचाऱ्यांना निवृत्तीच्या वेळी मोठी रक्कम मिळणार आहे. यासोबतच ग्रॅच्युइटीचे पैसेही अधिक मिळतील. त्यामुळे त्यांचे भविष्य आर्थिकदृष्ट्या मजबूत होईल.
दोन दिवसात पूर्ण आणि अंतिम –
पूर्ण आणि अंतिम तोडगा काढण्याबाबत कर्मचाऱ्यांना नोकरी सोडल्यानंतर, बडतर्फी, छाटणी आणि कंपनीतून राजीनामा दिल्यानंतर दोन दिवसांत त्यांचे वेतन दिले जाईल, असे सांगण्यात आले आहे. सद्यस्थितीत, बहुतेक नियम वेतन देय आणि सेटलमेंटवर लागू आहेत. मात्र, यामध्ये राजीनाम्याचा समावेश नाही.
महिलांसाठी तरतूद –
महिला कामगारांना रात्री काम करण्याचा अधिकार त्यांच्या संमतीने निश्चित करण्यात आला आहे. रात्रीच्या वेळी महिला कर्मचाऱ्यांना पुरेशी सुरक्षा आणि सुविधा देण्याची व्यवस्था संस्थेला करावी लागणार आहे. महिला कामगारांसाठी पगारासह मातृत्व रजा 12 आठवड्यांवरून 26 आठवडे करण्याची तरतूद आहे.