Rice Farming: खरीप हंगामात (Kharif Season), देशातील बहुतेक शेतकरी (Farmer) त्यांच्या शेतात भात लावतात, कारण भात पीक (Paddy Farming) पूर्णपणे पावसाच्या पाण्यावर अवलंबून असते. यावेळी भात पिकाला पुरेशा प्रमाणात पाणी मिळते.
मात्र यंदा खरीप हंगामात काही ठिकाणी पाऊस (Rain) कमी झाल्याने धान उत्पादक शेतकऱ्यांना अनेक समस्यांना सामोरे जावे लागत आहे. अशा परिस्थितीत पिकावर अनेक घातक रोग (Paddy Crop) आढळून येतात. खैरा रोग हा या रोगापैकी एक आहे.
हा रोग भात पिकामध्ये झिंकच्या कमतरतेमुळे उद्भवतो, ज्यामुळे पीक पूर्णपणे खराब होते. या रोगामुळे धान पिकाच्या उत्पादनात सुमारे 40 टक्के घट होऊ शकते. यामुळे या रोगावर नियंत्रण मिळवल्यास निश्चितच भात उत्पादक शेतकऱ्यांना लाखों रुपयांचे उत्पन्न मिळणार आहे.
खैरा रोगाची लक्षणे
या रोगाच्या प्रभावाखाली भात रोपांची पाने हलक्या तपकिरी आणि लाल रंगाची होऊ लागतात. हा रोग केवळ झाडाची वाढच थांबवत नाही तर पानांवर डाग पडून नष्ट करतो. परिणामी पाने अकाली कोमेजायला लागतात.
पिकांमध्ये खैरा रोगाचा प्रतिबंध
शेतात भात लावल्यानंतर सुमारे 25 दिवसांच्या आत खुरपणी व निंदणी चांगली करावी, जेणेकरून पिकातील रोगाची लक्षणे समजल्यानंतर वेळीच उपाययोजना करता येईल.
धान पिकात खैराचा रोग होऊ नये म्हणून शेतकऱ्यांनी तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा जेणेकरुन ते रोगाचे उत्तम व्यवस्थापन करू शकतील.
खैरा रोगाच्या नियंत्रणासाठी शेतकऱ्यांनी 0.5 टक्के झिंक सल्फेट, 2 टक्के चुना 15 लिटर पाण्यात मिसळून पिकावर फवारणी करावी.
फवारणी प्रक्रियेसह 10 दिवसांत तीन वेळा पिकावर फवारणी करावी.
धोक्याचा प्रभाव लक्षात घेऊन शेतकऱ्यांनी त्यांच्या शेतातील मातीची चाचणी करून घ्यावी आणि त्यानंतर आवश्यकतेनुसार बियाण्यांवर प्रक्रिया करावी.
याशिवाय शेतात वेळोवेळी नांगरणी आणि खतांचा वापर करत राहा.
शेतकऱ्यांनी शेतात भात लावण्यापूर्वी खोल आणि चांगली नांगरणी करावी. त्याच बरोबर हेक्टरी पिकानुसार 25 किलो झिंक सल्फेट अवश्य शेतजमिनीत मिसळावे.
कोणत्याही औषधाची फवारणी करण्या पूर्वी शेतकरी बांधवांनी एकदा कृषी क्षेत्रातील जाणकार लोकांचा तसेच कृषी वैज्ञानिकांचा किंवा कृषी सेवा केंद्र चालक यांचा सल्ला घेणे अपरिहार्य आणि अति आवश्‍यक राहणार आहे.