Krushi News Marathi: मित्रांनो आपल्या देशात तेलबिया वर्गीय पिकांची मोठ्या प्रमाणात शेती केली जाते. यामध्ये सोयाबीनचा (Soybean) देखील समावेश आहे.
सोयाबीन खरीप हंगामात (Kharif Season) पेरले जाणारे एक मुख्य पीक आहे. आपल्या राज्यात सोयाबीनचे उत्पादन मोठे लक्षणीय आहे.
मध्यप्रदेश नंतर सोयाबीनचे सर्वाधिक उत्पादन आपल्या महाराष्ट्रात घेतले जाते. सध्या शेतकरी बांधव (Farmer) खरिपातील पेरणीस साठी नियोजन करीत आहेत.
यामुळे सोयाबीन पेरणीची (Soybean Farming) देखील वेळ आता जवळ आली आहे. भारतात त्याची पेरणीची वेळ 15 जूनपासून सुरू होते.
हे पाहता शेतकऱ्यांना सोयाबीनच्या अधिक उत्पादन देणाऱ्या वाणांची (Soybean Variety) माहिती असणे आवश्यक आहे जेणेकरून ते या वाणांमधून त्यांच्या क्षेत्राला अनुकूल असलेले वाण निवडून वेळेवर सोयाबीनची पेरणी करू शकतील.
भारतात सोयाबीनची सर्वाधिक लागवड मध्य प्रदेश, महाराष्ट्र, राजस्थानमध्ये केली जाते. सोयाबीन उत्पादनात मध्य प्रदेशचा वाटा 45 टक्के आहे. तर सोयाबीन उत्पादनात (Soybean Production) महाराष्ट्राचा वाटा 40 टक्के आहे.
मित्रांनो आम्ही आपल्या माहितीसाठी सांगू इच्छितो की, भारतात 12 दशलक्ष टन सोयाबीनचे उत्पादन होते. चला तर मग मित्रांनो जाणून घेऊया खरीप हंगामासाठी सोयाबीनचे टॉप 5 वाण.
MACS 1407 सोयाबीनची जात- MACS 1407 नावाची सोयाबीनची ही नवीन विकसित केलेली जात आसाम, पश्चिम बंगाल, झारखंड, छत्तीसगड आणि ईशान्येकडील राज्यांमध्ये लागवडीसाठी योग्य आहे आणि त्याचे बियाणे 2022 च्या खरीप हंगामात पेरणीसाठी शेतकऱ्यांना उपलब्ध करून दिले जाणार आहेत.
या जातीचे प्रति हेक्टरी 39 क्विंटल उत्पादन मिळते आणि ती गर्डल बीटल, लीफ मायनर, लीफ रोलर, स्टेम फ्लाय, ऍफिड्स, पांढरी माशी आणि डिफोलिएटर यांसारख्या प्रमुख कीटकांना प्रतिरोधक आहे.
त्याचे जाड स्टेम, जमिनीपासून उंच (7 सें.मी.) शेंगा घालणे आणि शेंगा तोडण्यास प्रतिकार यामुळे ते यांत्रिक कापणीसाठी देखील योग्य बनते. ही जात ईशान्य भारतातील पावसावर अवलंबून असलेल्या परिस्थितीसाठी योग्य आहे.
सोयाबीनचे हे वाण 20 जून ते 5 जुलै या कालावधीत पेरणीसाठी अत्यंत उपयुक्त आहे. यामुळे इतर जातींपेक्षा मान्सूनच्या अस्पष्टतेला अधिक प्रतिरोधक बनते.
या जातीला पेरणीच्या तारखेपासून पक्व होण्यासाठी 104 दिवस लागतात. त्यात पांढरी फुले, पिवळ्या बिया आणि काळी हिलम असते. याच्या बियांमध्ये 19.81 टक्के तेल, 41 टक्के प्रथिने असतात.
JS 2034 सोयाबीनची जात- या जातीच्या पेरणीसाठी 15 जून ते 30 जून हा योग्य कालावधी आहे. सोयाबीनच्या या जातीमध्ये धान्याचा रंग पिवळा, फुलांचा रंग पांढरा आणि शेंगा सपाट असतात. कमी पाऊस असतानाही ही जात चांगले उत्पादन देते.
सोयाबीन जेएस 2034 वाण सुमारे एक हेक्टरमध्ये 24-25 क्विंटलपर्यंत उत्पादन देते. पीक 80-85 दिवसात काढले जाते. या जातीच्या पेरणीसाठी एकरी 30-35 किलो बियाणे पुरेसे आहे.
फुले संगम/KDS 726 सोयाबीनचे वाण – फुले संगम KDS 726 ही जात महात्मा फुले कृषी विद्यापीठ महाराष्ट्राने 2016 मध्ये शिफारस केलेली सोयाबीनची जात आहे.
त्याची वनस्पती इतर वनस्पतींपेक्षा मोठी आणि मजबूत आहे. 3 दाण्याची एक शेंग असते, त्याला 350 शेंगा लागतात. त्याचे दाणे जाड आहे, त्यामुळे उत्पादनात दुहेरी फायदा होईल.
या जातीची लागवड प्रामुख्याने महाराष्ट्र आणि दक्षिण भारतात केली जाते. या जातीची तांबेरा रोगास कमी संवेदनाक्षम म्हणून शिफारस केली जाते, तसेच पानावरील डाग आणि खवलेला तुलनेने प्रतिरोधक असते.
या जातीची महाराष्ट्र, कर्नाटक, तामिळनाडू, तेलंगणा आणि आंध्र प्रदेश या पाच राज्यांमध्ये लागवडीसाठी शिफारस केली जाते. ही जात पाने खाणाऱ्या अळ्यांना काही प्रमाणात सहनशील आहे, परंतु तांबेरा रोगास माफक प्रमाणात प्रतिरोधक आहे.
सोयाबीनच्या या जातीचा परिपक्वता कालावधी 100 ते 105 दिवसांचा असतो. या जातीचे उत्पादन 35-45 क्विंटल प्रति हेक्टर आहे आणि फुले संगम KDS 726 च्या उच्च तंत्रज्ञानाच्या लागवडीवर हेक्टरी 40 क्विंटल उत्पादन दिसून आले आहे. या जातीच्या तेलाचे प्रमाण 18.42 टक्के आहे.
सोयाबीनचे बीएस 6124 वाण- या जातीच्या सोयाबीनची पेरणीसाठी योग्य वेळ 15 जून ते 30 जून आहे. या जातीच्या पेरणीसाठी प्रति एकर 35-40 किलो बियाणे पुरेसे आहे.
त्याच्या उत्पादनाबाबत बोलायचे झाले तर, या जातीपासून एक हेक्टरमध्ये सुमारे 20-25 क्विंटल उत्पादन मिळू शकते. या जातीमुळे सोयाबीनचे पीक 90 ते 95 दिवसांत तयार होते. या जातीमध्ये फुलांचा रंग जांभळा आणि पाने लांब असतात.
प्रताप सोया-45 (RKS-45) सोयाबीनची जात- ही जात 30 ते 35 क्विंटल प्रति हेक्टरी उत्पादन देते. या जातीच्या सोयाबीनमध्ये तेलाचे प्रमाण 21 टक्के आणि प्रथिनांचे प्रमाण 40 ते 41 टक्के आहे.
सोयाबीनची ही जात चांगली वाढते. त्याची फुले पांढरी असतात. याच्या बिया पिवळ्या रंगाच्या आणि तपकिरी रंगाच्या असतात. राजस्थानसाठी या जातीची शिफारस केली जाते.
ही जात 90-98 दिवसांत परिपक्व होते. ही जात काही प्रमाणात पाणीटंचाई सहन करू शकते. दुसरीकडे, बागायती भागात खतांना चांगला प्रतिसाद देते. ही जातं यलो मोझॅक व्हायरसला काहीसा प्रतिरोधक आहे.