Health Tips Marathi : आजकालच्या तरुणांचे शरीर हे खूप कमकुवत झाले आहे. यामागील कारण म्हणजे चुकीच्या सवयी आणि चुकीचा आहार. शरीरासाठी जीवनसत्वे (Vitamins) खूप महत्वाची असतात. अनेकवेळा डॉक्टर देखील जीवनसत्वे मिळण्यासाठी हिरव्या पालेभाज्यांचे (Green leafy vegetables) सेवन करण्यासाठी सांगत असतात.
जेव्हा जेव्हा अन्नाचा उल्लेख येतो तेव्हा प्रत्येकाच्या मनात आपल्या शरीरासाठी कोणते पोषक घटक आवश्यक असतात हे जाणून घेण्याची स्वाभाविक इच्छा असते. बीटा कॅरोटीन हे असेच एक प्रोविटामिन आहे, जे शरीराची प्रतिकारशक्ती (Immunity) वाढवण्यासोबतच डोळे आणि त्वचेसाठी अत्यंत फायदेशीर ठरते.
बीटा कॅरोटीनचे स्रोत
वास्तविक बीटा कॅरोटीन हे प्रोव्हिटामिन (Provitamin) आहे, म्हणजे त्याचे प्रारंभिक स्वरूप व्हिटॅमिन ए. हे फक्त फळे आणि भाज्यांद्वारे मिळू शकते. गाजर, कोथिंबीर, संत्री, पिकलेले आंबे आणि पपई यासारख्या पिवळ्या किंवा केशरी फळांमध्ये आणि भाज्यांमध्ये बीटा-कॅरोटीन मुबलक प्रमाणात आढळते.
यासाठी दुसरा पर्याय नसल्याने सर्व प्रकारची फळे आणि हिरव्या पालेभाज्या खाण्याची सवय लहान मुलांमध्ये सुरुवातीपासूनच लावावी. शाकाहारी लोकांच्या आहाराच्या सवयीमध्ये या गोष्टींचा सहज समावेश होतो,
परंतु मांसाहारी या बाबतीत थोडेसे बेफिकीर झाले तरी ते आरोग्यासाठी हानिकारक ठरू शकते. त्यामुळे मांसाहार करणाऱ्यांनीही फळे आणि भाज्यांचे सेवन करावे.
ते कसे फायदेशीर आहे
बीटा-कॅरोटीनमध्ये आढळणारे अँटी-ऑक्सिडंट घटक रोगप्रतिकारक शक्ती मजबूत करण्यास मदत करतात.
हे शरीराला नुकसान करणाऱ्या मुक्त रॅडिकल्सपासून संरक्षण करण्यास मदत करते.
हे डोळ्यांच्या दृष्टीसाठी खूप फायदेशीर आहे आणि त्याच्या कमतरतेचे कारण मुलांमध्ये रातांधळेपणाची समस्या असू शकते.
बीटा कॅरोटीन असलेली फळे आणि भाज्यांचे नियमित सेवन केल्याने रक्तदाब संतुलित राहतो आणि हृदयविकारांपासूनही बचाव होतो. यासोबतच व्हिटॅमिन सी आणि ई सोबत मिळून कॅन्सरपासून बचाव करण्यात मदत होते.
व्हिटॅमिन ए चे प्रोविटामिन असल्याने, बीटा कॅरोटीन त्वचेला सनबर्न, सिरोसिस आणि त्वचारोग यासारख्या समस्यांपासून संरक्षण करते.
साधारणपणे, आरोग्यदायी आहारातून शरीराला पुरेशा प्रमाणात बीटा कॅरोटीन मिळते, जरी ते पूरक म्हणून देखील उपलब्ध असले तरी, डॉक्टरांच्या सल्ल्याशिवाय त्याचे सेवन हानिकारक असल्याचे सिद्ध होते.
पिवळ्या-केशरी फळे आणि भाज्यांचे भरपूर सेवन करणे आणि नेहमी निरोगी राहणे चांगले.